hukukun üstünlüğü

Günümüzün otoriter yöneticileri kurbağa kaynatır gibi yavaş yavaş ısıyı artırarak sizi kaynatacak. Hukukun üstünlüğü ile yönetilen demokratik bir devletin vatandaşı olarak, kendinizi bir sabah aniden otoriter bir rejimin içinde bulmayacaksınız. Hiç fark ettirmeden her yanınızı saracak. “Milli egemenliğin yeniden kazanılması”, “milli gurur” gibi boş sloganların arkasına saklanmış olarak.

Macaristan hükümetinin 18 yaş altındakilere homoseksüelliğin dile getirilmesini ve özendirilmesini yasaklayan yeni yasası uluslararası çapta eleştiriyle karşılandı. Andrea Pető söz konusu yasanın ülkenin başbakanı Victor Orbán’ın yanlış hesaplarının göstergesi olduğunu iddia ediyor.

Bu analiz, Genel Veri Koruma Tüzüğü (General Data Protection Regulation/GDPR) sonrası dönemde AB genelinde Kişisel Verileri Koruma Kurumları’nın (KVKK) yasal hükümlerin infazına ilişkin kullandıkları farklı yöntemleri belirleyip sınıflandırarak AB ülkeleri arasında veri korumasına dair yaptırım hükümlerinin infazında neden farklılıklar olduğunu daha iyi kavramamızı sağlamayı amaçlamaktadır.

Bu makale, feminist liderliği, yazar(lar)ın feminizmin özü olarak kabul ettiği tüm doğanın ortak yararına çalışan dönüştürücü kolektif iktidar üzerine temellendirme çabasıdır. Bu kolektif ve titiz inceleme, dünyanın her yerinden grupların, örgütlerin, hareketlerin ve kolektif alanların pratiklerinden, belgeleme çalışmaları ve diyaloglarından ortaya çıkan çeşitli derin öğrenmeler, mücadeleler, bilgelik, bilgi, analiz ve bakış açıları sayesinde mümkün oldu.

Muhalefet partilerinin Ekim’de yapılan genel seçimlerde tanınmış iş insanı ve görevdeki Başbakan Andrej Babiš’e karşı zafer kazanması, pek çok Çekya vatandaşı tarafından sevinçle karşılandı. Ancak göreve gelen yeni merkez sağ koalisyonun, sekiz yıl önce Babiš’i iktidara taşıyan yolun taşlarını döşeyen eski koşullara dönülmemesi için çok dikkatli olması gerekiyor.

Çevrimiçi alanları düzenlerken, zararlı içerik sorunlarını zararlı sistemlerin neden olduğu sorunlardan ayrı tutarsak, bu sorunların çözülmesini de riske atarız. Kadınlara yönelik dezenformasyon ve çevrimiçi şiddetin üstesinden gelmek için  bütüncül bir düzenleyici müdahale gerekir.

Başbakan Viktor Orbán'ın Macaristan'da 2010'dan sonra inşa ettiği yönetim sistemi yasal mıdır? İktidar partisinin hukukun üstünlüğünün temel direklerini ortadan kaldırma çabaları yasal mıydı? Bunlar yasal olarak yeniden inşa edilebilir mi? Sorumlular hesap vermeli mi? 2022'de olası bir muhalefet zaferinin ardından Orbán'ın siyasi sisteminin büyük ölçüde gayriresmi bir iktidar ve özelleştirilmiş ekonomik-finansal kaynaklar üzerine kurulu olduğu düşünüldüğünde ne yapılabilir? Bu sorular şu anda esas olarak kamu hukuku sorunları olarak tartışılmaktadır. Ne yazık ki, muhalefetin arzu ettiği demokratik geçişin sosyopolitik gereklilikleri hakkında çok az şey söyleniyor.

İsrail’de beş benzemez sekiz siyasi parti bir araya geldi. Onları birleştiren neydi peki? Netanyahu Mart 2021 seçimlerinden sonra bir koalisyon kuramamış, akabinde muhalefetin lideri Jair Lapid’in salt koalisyon görüşmelerini başlatması bile tarihi bir dönüm noktası olmuştu: Yahudi sağcı partiler ve Arap partileri İsrail tarihinde ilk kez ciddi bir işbirliği yapma iradesi gösterdi. Ancak peşine Doğu Kudüs’te başlayan olaylar, Hamas ile İsrail arasında askeri çatışmaların ötesine geçerek, iki taraftan radikal grupların karşı karşıya geldiği İsrail şehirlerinde sokağa taşındı. Koalisyon görüşmeleri bitmek üzereydi. Bugün varılan uzlaşı İsrail için ne anlama geliyor? Heinrich Böll Tel Aviv Büro Müdürü Dr. Stefan Hagemann’a sorduk:

Gürcistan’da 2020 Ekim’inin sonunda yapılan parlamento seçimlerinin ardından sular durulmuyor. Korona krizini iyi yönettiği için saygı gören Başbakan Giorgi Gakharia’nın istifası, bunun peşine ana muhalefet partisi Nika Melia’nın parti başkanının 23 Şubat 2021 tarihinde tutuklanması krizi daha da derinleştirdi. Neo-liberal seçkinler pandeminin yoksullaştırdığı toplum kesimleri için önemli olan konuları umursamıyor. Bu grubun bencilliği, ülkede sinsice ilerleyen ”Ruslaşmanın” sebebi olan enformel yapıları daha da güçlendiriyor

Avrupa Birliği Konseyi, 7 Aralık 2020 tarihinde uzun yıllardır üzerinde çalıştıkları “Küresel İnsan Hakları Yaptırım Rejimi” kararını kabul etti. Avukat Benan Molu bu yazıda, yaptırım mekanizmasının hangi durumlarda, kime karşı ve nasıl uygulanacağını özetledikten sonra Türkiye’ye karşı bu yola başvurma ihtimalinin gerçekçi olup olmadığını anlatıyor.

Yeni Avrupa Komisyonu Hukukun Üstünlüğü Raporunun, ulusal denge ve denetim mekanizmalarını sistemli bir biçimde ortadan kaldırılması çabası içinde olan veya halihazırda bunu hayata geçirmekte olanları caydırması beklenemez. Bu eksiklikler giderilmedikçe, yeni yıllık izleme uygulaması çözeceğinden daha fazla sorun yaratacaktır.

Avrupa Komisyonu Başkanı Ursula von der Leyer’in ilk Birliğe Sesleniş konuşması Avrupa’yı ve dünyayı etkisi altına alan pek çok krize hırslı ve stratejik bir yaklaşım ortaya koydu. Ancak sözler yeterli değil. Bu sözlerin eylemler ve uyumlu idari önlemlerle desteklenmesi gerek.

Teknoloji bizi koronavirüsten kurtarmayacaktır ama bize bu konuda yardımcı araçlar sunabilir -eğer onu nasıl kullanacağımız konusunda açık ve demokratik bir tartışmaya hazırsak.

Bizzat art niyetli aktörler Covid-19 salgınından çıkar sağlamaya çalıştığı için dezenformasyon aldı başını gitti. Bugüne dek AB’nin dezenformasyonla mücadelesi planı öz denetime odaklanıyordu ancak AB’nin mevcut krizin üstesinden nasıl geleceğine ilişkin kaygılar çok yaygın.

Viktor Orbán geçtiğimiz on yıldan beri, kendi sıkletinin üstünde hamleler yaparak büyük iktidar oyununu başarıyla oynuyor. Ancak Orbán’ın otoriter rejimini tamamlamak için bahane olarak Covid-19 salgınını kullanmasıyla imajı Batı dünyasında negatif bir kahraman olarak aleyhine döndü. Orbán’ın hamleleri sadece Macaristan’ın iç siyaset sorunu değil; AB içinde otoriter bir devlet bütün bir proje için ölümcül derecede tehlikeli olabilir.

Sürmekte olan Covid-19 salgını olağandışı bir durum ortaya çıkardı. Geride bıraktığımız on yıllar, terörizm ve iklim değişikliği gibi sayısız zorluk getirmiş olsa da tedavisi ve aşısı olmayan bir hastalığın tüm dünyaya yayılması, siyasi liderlerin üstesinden gelme konusunda hiçbir deneyime sahip olmadıkları bir şey.