Hrant Dink Vakfı 2015 Uluslararası Hrant Dink Ödülleri, 15 Eylül akşamı düzenlenen törende Suudi Arabistan’dan kadın hakları savunucusu Samar Badawi ve Türkiye’den LGBT hakları ve özgürlükleri alanında çalışan Kaos GL’ye verildi.
Samar Badawi insan hakları mücadelesine, kendisine 15 yıl boyunca fiziksel istismarda bulunan babasını mahkemeye vererek, çok genç yaşta başladı. Vesayet sisteminin yanlışlığı, seçmen kayıt merkezlerinin kadınları kaydetmeyi reddetmesi, araba kullanan kadınların yargılanması nedeniyle çeşitli davalar açtı. Seyahat yasağı dahil tüm engellemelere rağmen, ülkesinde insan hakları alanında mücadele etmeye devam ediyor. Ödülü Badawi adına alan Elsa Saade, konuşmasında temel insan hakları uğruna hayatını tehlikeye atan Badawi’nin hayal kurarak ve hayallerinin peşinden koşarak, binlerce Suudi kadına ilham kaynağı olduğunu söyledi. İnsanların kaygılarını dünyaya duyuracak kişilere ihtiyaç duyulduğunu vurgulayan Saade, dayanışma fikrini öne çıkaran bu tür ödüllerin, dünyanın en zor coğrafyalarında korku ve unutulmuşluk hissi içinde yaşayanlar için bir umut ışığı yaktığını dile getirdi.
Kurulduğu 1994 yılından beri, “Eşcinsellerin kurtuluşu heteroseksüelleri de özgürleştirecektir” ilkesiyle çalışan Kaos GL adına ödülü alan Ali Erol ise konuşmasında eşcinsellerin, ömürlerini, Hrant Dink’in hayatına malolan “tedirginlik”le geçirdiklerini ve eşcinsellerin kurtuluşunun, toplumun özgürleşmesi için bir önkoşul olduğunu söyledi. Farklı ayrımcılıklar arasında bağlantı kurmanın önemine dikkat çeken Erol, ırkçı ve milliyetçi devlet politikalarıyla kurumsallaşan söylemlerin “ulus düşmanları” yarattığını ve bu sahte “ulus bütünlüğü”nün, ancak özgürlük mücadeleleri arasında köprüler kurularak aşılabileceğini dile getirdi.
Ermeni Soykırımı’nın 100. yılı olması nedeniyle, 2015 yılına özel olarak insanlığa karşı suçlar kapsamında adalet, vicdan, sorumluluk ve evrensel insan hakları odaklı konuşmasını yapmak üzere Taner Akçam’ın da katıldığı törende, “1915 Işıkları” adlı kısa film de gösterildi. Film, aralarında Halep Valisi Celal Bey, Kastamonu Jandarma Kumandanı İzzet Bey, dönemin ABD İstanbul büyükelçisi Henry Morgenthau gibi isimlerin de bulunduğu, 100 yıl önce Anadolu topraklarında yaşanan soykırımın şahidi olanların, katliamların önüne geçmeye, yaşanan vahşeti dünyaya duyurmaya, belgelemeye çalışanların, seslerini yükseltmenin bedelini canlarıyla ödeyenlerin anılmasına vesile oldu.
Gecede gösterilen bir diğer kısa film, 2015 yılında dünyanın dört bir yanında ve Türkiye’de, attıkları önemli adımlarla geleceğe dair umudu çoğaltan kişi ve kurumların selamlandığı “Işıklar”dı. Filmde, Afganistanlı sanatçı Kubra Khademi, Bursa Renault otomobil fabrikasında ücret zammı için eylem yapan işçiler, Hindistan’da lokantalardan ve düğün davetlerinden artan yemekleri toparlayarak ihtiyacı olan evsizlere ve yetimlere dağıtan Robin Hood ordusu, Kilis’te düğün yemeklerini mültecilere dağıtan Fetullah Üzümcüoğlu - Esra Polat çifti, Charleston’da siyahların gittiği, yakılan sekiz kilisenin onarımı için bağış toplayan Müslüman öğrenci Faatimah Knight, “Artvin’de maden cinayettir” sloganıyla yürüyen Cerattepe halkı, savaş sonucu yıkılan ve yakılan yerlerde mahsur kalanları kurtarmak için oluşturulan Suriye’deki White Helmets grubu, Irak parlamentosunda Ezidi katliamını dile getiren ilk politikacı Viyan Daxil, Yerevan’da elektrik ücretlerine yapılan zamları protesto etmek için toplananlardan oluşan “Elektrik Yereven” hareketi, Rize’de doğal sit alanının ortasından geçmesi planlanan yolu protesto eden Havva Ana ve Rize halkı, Beyrut’ta temmuz ayından beri çöplerin toplanmamasına ve ana çöp depolama merkezlerinden birinin kapatılmasına karşı sosyal medyada başlatılan “Kokuyorsunuz!” (“You Stink!”) sloganıyla bir araya gelenler, Uganda’da eşcinsellerin idam edilmesine yönelik yasanın geri çekilmesini sağlayan Pepe Julian Onziema, Kamp Armen’in Ermeni halkına koşulsuz iadesini talep eden Kamp Armen direnişi, Amerika’da siyahların özgürlük hareketini yeniden inşa etmeyi hedefleyen Black Lives Matter hareketi, Kobanê’ye oyuncak götürmek, orada bir kütüphane kurmak amacıyla çıktıkları yolda, Suruç’ta basın açıklaması yaptıkları sırada, bir canlı bomba saldırısıyla hayatlarını kaybeden gençler anıldı.
Ödül töreni, www.hrantdink.org ve www.hrantdinkodulu.org adreslerinden naklen yayınlandı. Geceye dair tüm detaylar, törenle eşzamanlı olarak vakfın ve ödülün Facebook ve Twitter hesaplarında üç dilde (Türkçe, İngilizce ve Ermenice) yer aldı.