hukukun üstünlüğü

Avrupa Birliği Konseyi, 7 Aralık 2020 tarihinde uzun yıllardır üzerinde çalıştıkları “Küresel İnsan Hakları Yaptırım Rejimi” kararını kabul etti. Avukat Benan Molu bu yazıda, yaptırım mekanizmasının hangi durumlarda, kime karşı ve nasıl uygulanacağını özetledikten sonra Türkiye’ye karşı bu yola başvurma ihtimalinin gerçekçi olup olmadığını anlatıyor.

Yeni Avrupa Komisyonu Hukukun Üstünlüğü Raporunun, ulusal denge ve denetim mekanizmalarını sistemli bir biçimde ortadan kaldırılması çabası içinde olan veya halihazırda bunu hayata geçirmekte olanları caydırması beklenemez. Bu eksiklikler giderilmedikçe, yeni yıllık izleme uygulaması çözeceğinden daha fazla sorun yaratacaktır.

Avrupa Komisyonu Başkanı Ursula von der Leyer’in ilk Birliğe Sesleniş konuşması Avrupa’yı ve dünyayı etkisi altına alan pek çok krize hırslı ve stratejik bir yaklaşım ortaya koydu. Ancak sözler yeterli değil. Bu sözlerin eylemler ve uyumlu idari önlemlerle desteklenmesi gerek.

Teknoloji bizi koronavirüsten kurtarmayacaktır ama bize bu konuda yardımcı araçlar sunabilir -eğer onu nasıl kullanacağımız konusunda açık ve demokratik bir tartışmaya hazırsak.

Bizzat art niyetli aktörler Covid-19 salgınından çıkar sağlamaya çalıştığı için dezenformasyon aldı başını gitti. Bugüne dek AB’nin dezenformasyonla mücadelesi planı öz denetime odaklanıyordu ancak AB’nin mevcut krizin üstesinden nasıl geleceğine ilişkin kaygılar çok yaygın.

Viktor Orbán geçtiğimiz on yıldan beri, kendi sıkletinin üstünde hamleler yaparak büyük iktidar oyununu başarıyla oynuyor. Ancak Orbán’ın otoriter rejimini tamamlamak için bahane olarak Covid-19 salgınını kullanmasıyla imajı Batı dünyasında negatif bir kahraman olarak aleyhine döndü. Orbán’ın hamleleri sadece Macaristan’ın iç siyaset sorunu değil; AB içinde otoriter bir devlet bütün bir proje için ölümcül derecede tehlikeli olabilir.

Sürmekte olan Covid-19 salgını olağandışı bir durum ortaya çıkardı. Geride bıraktığımız on yıllar, terörizm ve iklim değişikliği gibi sayısız zorluk getirmiş olsa da tedavisi ve aşısı olmayan bir hastalığın tüm dünyaya yayılması, siyasi liderlerin üstesinden gelme konusunda hiçbir deneyime sahip olmadıkları bir şey.