ekoloji

Kafes balıkçılığı altın çağını yaşıyor. 2014 yılında masamıza gelen neredeyse her iki balıktan biri çiftlik menşeliydi. Ancak su altında kitlesel hayvan besiciliğinin yarattığı ekolojik ve toplumsal sorunlar devasa boyutlara ulaşmış durumda.

Gelecekte de enerji ve hammadde gereksiniminin güvence altına alınabilmesi için devletler gözlerini açık denize dikmiş durumda. Peki, gelecek ne tarafta? Fosil enerji kaynakları mı yenilenebilir enerjiler mi? Fırsatlar ve riskler neler?

Derin denizde, gizemli adları olan hazineler saklı: Manganez yumruları, kobalt kabukları, kara duman bacaları. Yüksek yoğunluğa sahip bu oluşumlar içerisinde cazip metaller var.

Kahve, muz, akıllı telefonlar, otomobiller... Ticaret gemileri yerkürenin dört bir yanına ürün taşıyor. Gemiler ve denizcilik rotaları dünyamızın damarları. Küresel ticaretin %90’ı deniz yoluyla yapılıyor. Peki kim, hangi işi üstleniyor? Bunun bedelini kimler ödüyor?

Plastik atıklarla kirlenmiş kumsalların, bu plastikleri yuttukları için ölen deniz kuşlarının fotoğrafları günümüzde sıradan bir görüntüye dönüştü. Ancak aynı zamanda kumsalları temizleyen insanları da görüyor, okyanusları temizleme hedefini koymuş mühendislik projelerini de işitiyoruz. En sonunda her şey düzelecek mi?

Doğrudan doğadan elde edilenler içinde en fazla ticareti yapılan ürün olan balık, küresel gıda güvencesinin ana saç ayaklarından biridir. Ancak tüm ülkelerin balık kaynağına bu kadar bağımlı olması, balık mevcudu için büyük tehlike arz ediyor. Birçok balık türü aşırı avlanmaya maruz kalıyor ve bu eğilim giderek artıyor.

Bugün kırdaki dönüşümleri anlamak ve çözümlemek açısından görece yeni dinamiklerle de yüzleşmekteyiz. Bunlardan ilki, bir mekansal biçim olarak kent-bölgelerin yükselişi. 

Türkiye’nin son 15 yıl içinde geçirdiği dönüşümün en çarpıcı biçimde gözlenir olduğu alanlardan biri de kentler oldu. Kırsal alanda yaşanan dönüşümden ayrı düşünülmemesi gereken bu süreç, kentlerin fiziki ve sosyal mekânlarını hızlı ve topyekûn bir değişimle karşı karşıya bıraktı.