Demokrasi

Bir virüse bağlı başka bir virüs. Yani Ocak 2020’nin sonundan beri hemen hemen herkesin radarındaki Covid-19 olarak adlandırılan yeni koronavirüs salgını ile ilgili ‘infodemik’ çevrimiçi alanlarda kırıp geçiriyor.

Sürmekte olan Covid-19 salgını olağandışı bir durum ortaya çıkardı. Geride bıraktığımız on yıllar, terörizm ve iklim değişikliği gibi sayısız zorluk getirmiş olsa da tedavisi ve aşısı olmayan bir hastalığın tüm dünyaya yayılması, siyasi liderlerin üstesinden gelme konusunda hiçbir deneyime sahip olmadıkları bir şey.

Büyük teknoloji şirketleri ‘techlash’ten bir süreliğine kurtuluyor ama bu, tekelcilerin kalıcı olarak rahatladıkları anlamına gelmiyor. Kriz, gizlilik ve güvenlik kaygılarının yanı sıra sektördeki kötü çalışma koşullarını da belirginleştirdi. Sosyal medya platformları, Covid-19 ile ilgili dezenformasyon konusunda ne yapacakları açısından da ayrıca dikkatle takip ediliyor.

Macaristan Parlamentosu, 11 Mart 2020 tarihli hükümet kararnamesi ile ilan edilen ‘tehlike hali’ni genişletmeyi amaçlayan Koronavirüse karşı Önlem Yasasını (‘yetki yasası’) 30 Mart 2020’de kabul etti. Macar anayasasında (Temel Yasa) tanımlanan ‘tehlike hali’, hükümetin kararnameyle olağanüstü yasal tedbirler geliştirmesine ve belirli yasaların uygulanmasını askıya almasına izin veren özel bir yasal düzendir. Başbakan Victor Orbán’ın sahip olduğu üçte iki çoğunlukla kabul edilen ‘yetki yasası’, fiiliyatta hükümetin ülkeyi belirsiz bir süre boyunca kararnamelerle yönetmesine izin veriyor.

Ürdün, yeni tip Korona virüsünün yayılmasını yavaşlatmak için dünyadaki en katı karantinayı uygulamaya geçirdi. Getirdiği yasakla bütün vatandaşlarını evde kalmaya mecbur eden ülkede, market ve eczaneler bile bir süreliğine kapandı. Ürdün’ün aldığı önlemler sert görünebilir fakat bunları uygulamaya geçirmek ülkeyi diğer devletlerin yaşadığı yüksek can kayıplarından koruyabilir.

Yeni koronavirüsün bizleri sadece günlük yaşamımızın dışına çıkarmadı, aynı zamanda AB'nin Covid-19 salgınıyla başa çıkma şekliyle, AB’nin kriz dönemlerinde harekete geçmekte yetersiz olduğunu acı bir şekilde gösterdi.

Kadınlar için eşit güç, daha az şiddet daha çok adalet içeren bir yaşam, 25 yıl önce 4. Dünya Kadın Konferansı, Pekin Deklarasyonu ve  Eylem Planı’nda belirlenen hedeflerdi. Toplumsal cinsiyet eşitliğine bugüne kadar ulaşılamadı.

Bilgisayarların genellikle nötr bir teknoloji olduğu düşünülür. Ancak makine öğrenmesinin, ırk ve toplumsal cinsiyet konusunda modası geçmiş toplumsal normlar, değerler ve davranışlardan oluşan bir veri havuzunda gerçekleştiği korkutucu bir biçimde anlaşıldı. Bu durum sinsice ilerleyen zararlara yol açabilir.