Enerji-İklim Değişikliği

Brezilya, küresel krizler ve jeopolitik çalkantılar içinde çok taraflılık ve uluslararası hukuk açısından kendini önemli bir aktör olarak konumlandırıyor. Dolayısıyla Kasım ayında Brezilya’da gerçekleşecek COP30’la ilgili beklentiler yüksek. Lakin zorluklar da bir o kadar büyük.

Uluslararası Adalet Divanı'nın devletlerin iklim eylemi sorumluluğuna ilişkin kararı, iklim değişikliğiyle mücadelede dönüm noktası niteliğinde. İklim tazminatları verilmesi olasılığı da söz konusu. 

Sıcak hava dalgası, masum bir yaz gerçeği olmaktan çıkıp ölümcül bir tehlike haline geldi. Sıcakların artmasıyla sorunlar da büyüyor: Şehirler ısı adalarıyla mücadele ediyor, belediyeler eylem planları geliştiriyor. Peki, hayatı korumak için ne kadar yeşil alan ve önlem lazım?

Şiddetli yağış ve seller, artık “yüzyılın taşkınları” diye anılan nadir afetler değiller. İklim değişikliği sel riskini artırırken, tampon bölgelerin eksikliği ve kentteki yüzey kaplamaları hasarı büyütüyor. Acilen mavi ve yeşil altyapı ile yeni bir yağmur suyu yönetimine ihtiyaç var. 

2018-2020 kuraklık dönemi, artık Avrupa’da da kimsenin su kıtlığına karşı güvende olmadığının kanıtıydı. İklim değişikliği kuraklık riskini artırırken, "yeşil su", yani toprakta depolanan yağmur suyunun muhafazası göz ardı ediliyor. Peki sürdürülebilir su yönetimi nasıl sağlanabilir?

Geçtiğimiz yıl Avrupa’da yaşanan “Anett” ve “Boris” fırtınaları, iklim değişikliğinin aşırı hava olaylarını nasıl da şiddetlendirdiğinin kanıtıydı. Daha fazla yağmur, daha şiddetli rüzgâr ve daha çok hasar. Peki kendimizi bu yeni gerçeklikten nasıl koruyacağız? Erken uyarı sistemleri ve iklime dirençli mimarlık gibi pek çok yol var.

Sıcak hava dalgaları insanları sadece fiziken değil, endişeden intihar oranlarındaki artışa kadar farklı biçimlerde ruhen de yıpratıyor. Çocuklar ve gençler bilhassa risk altında. Genel eylem planlarında ve özel olarak da bu konuyu ele alan ısı eylem planlarında ruh sağlığına daha fazla yer verilmesi gerek.

İzmir, Hatay, Tekirdağ…  Kaliforniya, Amazonlar, Sibirya… Orman yangınları ülke ve dünya genelinde insanları, biyolojik çeşitliliği ve iklimi tehdit ediyor. İklim değişikliği sebebiyle yangın sezonu uzuyor, yangın alanları genişliyor. Ormanlarımızı nasıl daha dayanıklı hale getirebiliriz? Yangın yönetimini neden baştan tasarlamalıyız?

Avrupa bir yol ayrımında: Kıta ticari ilişkilerini insan hakları, çevre ve işçi hakları gibi temel değerler üzerine mi inşa edecek, yoksa jeopolitik çıkar üzerine mi? Berlin’de düzenlediğimiz panelde, Alman Türk ilişkilerinde tedarik zinciri meselesini tartıştık.

Uyum, hiçbir şey değilse bile, iklim değişikliğinin etkilerini daha hafif ve sancısız yaşamamıza yarayabilir. Nitekim giderek artacak bu etkileri hissetmeye başladık bile. Daha ağır sonuçların önüne geçebilmek için kararlı bir iklim koruma politikasına ihtiyacımız olduğu kesin; ancak yine de aşırı hava olayları ve doğal afetlere uyumlanmamız lazım.