Data
Türkiye’de çalışma şartları ve çalışan hakları yıllardır süregelen ve pandemi döneminde de giderek artan bir tartışma konusu. Araştırma bulgularında haftalık ortalama çalışma saatlerinin oranının oldukça yüksek olduğunu görmekteyiz.
Türkiye’de ortalama çalışma saatinin haftada 48 saat. Türkiye’de haftalık yasal çalışma saati 45 saat iken toplumun sadece yüzde 46’sının haftada 45 saat veya daha az çalıştığını görüyoruz. Bir haftada 45 ila 60 saat arası çalışanların oranı yüzde 36 iken 60 saat ve daha fazla çalışanlar ise toplumun yüzde 18’ini oluşturuyor.
Haftalık çalışma saatlerini en çok etkileyen demografik faktörlerin cinsiyet ve eğitim durumu olduğunu görüyoruz. Kadınlarda haftalık ortalama çalışma saati 43 saat iken erkekler ortalama 50 saat çalışıyor.
Eğitim durumu arttıkça haftalık çalışma saatinin azalıyor. Lise altı eğitim seviyesindekilerin haftalık ortalama çalışma saati 50 saat iken lise mezunları haftada ortalama 49, üniversite mezunları ise 45 saat çalışıyor.
Meslek gruplarına göre haftalık çalışma saatlerini incelediğimizde en çok çalışan meslek grubunun esnaflar olduğunu görüyoruz. Esnaflar haftada ortalama 59 saat çalışıyor. Esnafları haftalık ortalama 50 saat ile işçiler ve çiftçi, ziraatçı, hayvancılar takip ediyor.
Özel sektörde çalışanlar haftada ortalama 47 saat çalışırken devlet memurları haftada 40 saat çalışıyor ve tüm meslek grupları arasında haftalık en düşük çalışma saatine sahip olarak dikkat çekiyor.
Çalışma şekilleri de haftalık çalışma saatlerini etkileyen bir faktör olarak göze çarpıyor. Şu anki çalışma şekillerine bakıldığında çalışmak için ofise/fabrikaya/işyerine gidenlerin, evden veya ev ve ofisten dönüşümlü çalışanlara göre haftalık çalışma saatlerinin daha fazla olduğunu görüyoruz.
Çalışmak için ofise/fabrikaya/işyerine gidenler haftada ortalama 50 saat, dönüşümlü olarak bazen işyerinden, bazen evden çalışanlar haftada ortalama 43 saat, yalnızca evden/uzaktan çalışanlar ise ortalama 42 saat çalışıyor. Bu durum bize uzaktan veya dönüşümlü çalışma sisteminin iş yükünü azalttığını gösteriyor.
