Ekolojik çiftliklerden kolektif yaşam formlarına, şehirlerde kurulan gıda topluluklarından yeni, yaratıcı topluluk deneyimlerine kadar geniş bir yelpazedeki oluşumlar, özlerinde taşıdıkları ve çoğu zaman etraflarına da yaydıkları umut nüveleriyle birlikte dünyada hızla yayılıyor. Türkiye de bu hızlı yaygınlaşmadan nasibine düşeni alan bir coğrafyada.
Ülkenin içinde bulunduğu sosyo-politik belirsizlikler, özellikle gıda konusunda yaygın olan güvensizlik hali, ekoloji ile ekonominin dönüşerek değişme sürecinde olan etkileşimi, sağlıklı gıdaya ulaşmak, kırsala dönüş veya gidiş hareketinin hızla büyümesi, ama ciddi engellerle karşılaşması, topluluk halinde yaşam kültürünün/bilgisinin eksikliği gibi sayısız etmen, tüm bu toplulukların oluşum ve gelişim süreçlerini oldukça ilginç şekillerde etkiliyor.
Ormanevi Kırsalda Sürdürülebilir Gelecek Derneği, aktif bir öznesi olduğu bu sürece katkı anlamında bir süredir tasarladığı projeyi HBSD’nin desteği ile bu yıl hayata geçirdi: Ekolojik Topluluklar Envanteri. Bugüne dek bir çok oluşumun hikâyesi sözlü- yazılı, derli toplu-dağınık bir biçimde anlatılmıştı. Ancak, verilere dayanan, tutarlılığa sahip tanımlarla yapılmış, somut göstergelere dayalı yapısal bir araştırmanın eksikliği önemli bir sorundu. Ormanevi de çalışmasını bu minvalde tasarladı, en azından bu seferlik olsun “ruha” değil, “bedene” odaklandı –tabii ruhu da es geçmeden.
Projenin başında sistematik ve somut bir göstergeler dizgisi, toplamda 60’a yakın soruya denk gelen bir araştırma iskeleti oluşturuldu. Farklı ölçek ve yöntemlerle üretim yapan toplulukları da, işin şehir ayağında bunları “tüketen” gıda topluluklarını da içeren çalışmada Güneşin Aydemir gönüllü olarak danışmanlık yaptı. Ormanevi Kolektifi’nin son aşama gönüllüsü/kolektif üyesi adayı olan Naime Sürenkök de çalışmanın araştırmacılığını üstlendi ve Türkiye’de 50’nin üzerinde topluluk ve oluşumla görüştü. Kısa zamanda zahmetli ve zor bir işin üstesinden başarıyla geldi, toplamda 200 saate yakın sesli materyal, 400 sayfayı aşkın yazılı materyal topladı ve derledi.
Projenin ham bilgilerinin oluşup derlenme süreci 2015 sonunda nihayete erdi ve düzeltim, yayıma hazırlama süreci başladı. Projenin sonucunda ortaya çıkan e-kitaba ekotopluluk.org adresinden ulaşabilirsiniz. Bu e-kitap, yeni içeriklerin girmesiyle belli aralıklarla güncellenecek, yeni edisyonları yüklenecek.
