Demokrasi ve Siyasal Katılım

23-24 Haziran 2012

Demokrasi ve Siyasal Katılım

Yer: Cezayir Toplantı Salonu
Harbiye Caddesi 12, Galatasaray, Beyoğlu-İstanbul

Demokrasi Endeksi, Freedom House gibi demokrasi konusunda çalışmalar yürüten araştırma merkezlerinin tespitlerine göre, birçok ülkede demokrasi alanında ilerleme yerine bir gerileme veya duraksama söz konusu. Demokrasinin kötüye gidişinin göstergeleri arasında toplumların ciddi ölçüde karar mekanizmalarından giderek dışlanmış olması, geleneksel siyasi oluşumlara veya seçim gibi demokratik mekanizmalara katılımın gerilemesi, siyasete ve siyasal partilere güvenin azalması sayılabilir. Demokrasi ile siyasal katılım arasındaki ilişkinin çeşitli boyutlarını ve buna karşı uygulanan yöntemleri bu konferansta irdelemek istiyoruz.

Katılımcılığın az olmasına karşın birçok ülkede doğrudan katılımın sağlanması için referandum yöntemi – ya yerel ya da ulusal seviyede - uygulanmaktadır. Demokrasi açısından değerlendirdiğimizde referandum gibi doğrudan katılım araçları başarılı mı ve hangi riskleri taşımaktadır? Demokrasinin ve özellikle de katılımcılığın konumu ve güçlendirilmesi konusunda merkezi yönetim ve bölgesel, yerel siyaset arasındaki ilişkinin önemli bir etken olduğu düşünülmektedir. Avrupa Yerel Yönetimler Özerklik Şartı bu açıdan neler öngörüyor? Türkiye’de Avrupa Yerel Yönetimler Özerklik Şartı çeşitli aktörler tarafından nasıl yorumlanıyor?

Demokrasi ve katılımcılık açısından, yereldeki karar mekanizmalarına katılımı düzenleyen uygulamalar da önemlidir. Yereldeki katılımın yükseltilmesi için Avrupa ve Türkiye’de birçok farklı yöntem denenmektedir (Yerel gündem 21, kent konseyleri ve yereldeki insan hakları oluşumları). Bu oluşumların siyaseti etkilemede ne kadar başarılı olduklarını sorgulayarak, yerelin etkin katılımcılığına yol gösterilebilir.

Demokrasi ve katılımcılık açısından seçime katılım, parti üyeliği, politik yaşama katılımın neden azaldığını irdelemek gerekir. Sivil toplum örgütleri ve yurttaş hareketleri klasik siyasal oluşumlara bir alternatif olarak mı görülüyor? Siyasi partiler gibi klasik oluşumların rolü ve önemi hangi açıdan değişti ve bize ne gibi sorular getiriyor? Sivil toplum örgütleri ve yurttaş hareketleri ile siyasi partiler arasındaki iletişim ve etkileşim nasıl değerlendirilebilir? Sivil toplum ile siyasi partiler arasında, iki tarafın da ihtiyaçlarına yanıt verebilecek ilişki nasıl olmalıdır?

Türkiye gibi nüfusunun büyük bir bölümü gençlerden oluşan bir ülkede siyasal katılımcılık konusu içerisinde gençlerin siyasetteki yeri ve rolünü ayrıca ele almak gerekir. Gençlerin siyasete ilgisi ve eylem alanları neler? Genç nüfusun siyasete katılımı nasıl değerlendirilmeli? Arap Baharı’ndan sonra gençlerin klasik siyasi oluşumlar yerine sosyal medya ve internetin sunduğu imkânlarla yeni yöntemler kullanarak geleneksel parlamenter sistemlerin sunduğu katılım imkânlarından uzak mı duruyorlar? Klasik siyasi oluşumlar bu yeni olguya yönelik hangi yöntemleri kullanmışlardır? Gençlere hitaben ne tür adımlar atmışlardır? Klasik siyasi oluşumlar internet ve sosyal medyaları nasıl kullanıyorlar? Örneğin, yeni anayasa çalışmalarında parlamentonun internet sayfasının nasıl ve kimler tarafından kullanıldığını, etkileşim açısından incelemek, gençlerin katılımcılığı konusunda faydalı bilgiler verebilir.

Demokrasi ve siyasal katılım başlıklı iki günlük uluslararası konferansımızda, demokrasideki duraksama ve kısmen gerilemenin nedenlerini ve çözüm önerilerini tartışarak, günümüz şartlarında demokrasinin güçlendirilmesine katkı sunmayı umut ediyoruz.

Saygılarımızla,
Heinrich Böll Stiftung Derneği Türkiye Temsilciliği

PROGRAM

23 Haziran 2012, Cumartesi

09.00 Kayıt

09.15-09.30 Açılış Konuşması, Ulrike Dufner, Heinirch Böll Stiftung Derneği

09.30-10.00 Ana Konuşmacı, Wolfgang Merkel, Berlin Sosyal Bilimler Araştırma Merkezi

10.00-12.30 Birinci Panel: Dünyada ve Türkiye’de Demokrasi Tartışmaları

Dünyada Demokrasinin Durumu ve Küresel Sorunlar
Susan Corke, Freedom House

Türkiye’de Demokrasinin Sorunları
Fuat Keyman, Sabancı Üniversitesi

Türkiye’de Demokrasiye Dışarıdan Bakış
Claude Weinber, Heinrich Böll Stiftung Derneği, Brüksel

Moderatör: Bekir Ağırdır, Konda Araştırma ve Danışmanlık

12.30-13.30 Ara

13.30-16.00 İkinci Panel: Doğrudan Demokrasi ve Katılımcılık

TBMM Araştırması: Bir Doğrudan Demokrasi Aracı Olarak Referandum
Ahmet Yıldız, TBMM

Referandum Siyasal Katılımı Artırmanın Bir Yolu Olabilir mi?
Ersin Kalaycıoğlu, Sabancı Üniversitesi

Doğrudan Demokrasi Aracılığıyla Siyasal Katılımı Arttırmak
İlker Gökhan Şen, Anadolu Üniversitesi

Moderator: Ulrike Dufner, Heinrich Böll Stiftung Derneği

16.00-16.15 Çay-Kahve Arası

16.15-18.45 Üçüncü Panel: Merkeziyetçilik Siyasal Katılım Açısından Bir Sorun mu?

Merkeziyetçilik-Federalizm ve Katılımcılık
Oktay Uygun, Maltepe Üniversitesi

Yerel ve Bölgesel Demokrasi
Harald Baldersheim, Oslo Üniversitesi

Katılımcılık Yoluyla Yerelin Güçlendirilmesi
Fikret Toksöz, TESEV

Moderator: Banu Güven, Gazeteci

24 Haziran 2012, Pazar

10.00-12.00 Dördüncü Panel: Yurttaş Hareketleri, Sivil Toplum ve Katılımcılık

Yurttaşların Demokrasinin Şekillendirilmesindeki Rolü
Anna Wohlfarth, Bertelsmann Vakfı

Yurttaş Katılım Ağları
Feray Salman, İHOP

Sivil Toplum, Siyasi Partiler ve Katılımcılık
Dirk Jörke, Greifswald Üniversitesi

Moderator: Coşkun Üsterci, TİHV

12.00-13.00 Ara

13.00-15.00 Beşinci Panel: Gençlik, Sosyal Medya ve Katılımcılık

Siyasal Katılım İçin Sosyal Medya Fırsatı
Falk Lüke, Dijital Toplum Derneği

Türkiye’deki Gençler ve Siyasal Katılım
Nur Kırmızıdağ, SETA Vakfı

Türkiye’de Gençlik, Sosyal Medya ve Siyasal Katılım
Esra Arsan, Bilgi Üniversitesi

Moderator: Yonca Verdioğlu, Heinrich Böll Stiftung Derneği