Cinsiyetçi dezenformasyon: liberal demokrasilerin bu tehditle mücadele etmesi için 6 neden

Politika özeti

Cinsiyetçi dezenformasyon, dünya çapında insan haklarını tehdit eden, kimlik temelli bir dezenformasyon biçimi. Hedef aldığı kişilerin dijital ve siyasi haklarının yanı sıra emniyet ve güvenliğini de baltalıyor. Etkileri geniş kapsamlı: cinsiyetçi dezenformasyon, insan hakları ihlallerini haklı çıkarmak ve kadınlara ve azınlık gruplara yönelik baskıyı yerleşik hale getirmek için kullanılıyor. Bu politika özeti, cinsiyetçi dezenformasyonun ne olduğunu, bireyleri ve toplumları nasıl etkilediğini ve bununla mücadeledeki zorlukları Polonya ve Birleşik Krallık’tan örnekler vererek açıklıyor. Birleşik Krallık ve AB’nin cinsiyetçi dezenformasyona nasıl tepki verdiğini değerlendiriyor ve hükümetler, platformlar, medya ve sivil toplum için bir eylem planı ortaya koyuyor.

disinformation

Cinsiyetçi dezenformasyon bir silahtır

Cinsiyetçi dezenformasyon bireyleri tehdit eder

Cinsiyetçi dezenformasyon demokrasiyi tehdit eder

Cinsiyetçi dezenformasyon güvenliği ve insan haklarını tehdit eder

Cinsiyetçi dezenformasyon parazitik bir olgudur, mevcut klişeleri ve önyargıları derinleştirir

Cinsiyetçi dezenformasyonun tespiti zor olabilir – hem insanlar hem de  makineler açısından

AB ve Birleşik Krallık bu zorlukla baş etmeye ne kadar hazır?

Bir değişim manifestosu

1.Cinsiyetçi dezenformasyon bir silahtır

Cinsiyetçi dezenformasyon, siyasi, ekonomik veya sosyal amaçlarla cinsiyetçi klişeleri silah haline getiren, manipüle edilmiş bilgilerdir. [1] Cinsiyetçi dezenformasyon örnekleri şunlardır: [2]

cinsiyetçi demokrasi 1

Cinsiyetçi dezenformasyon kampanyası, belirli kişileri veya konuları hedefine alan  eş güdümlü bir kampanyadır. Böyle bir kampanya yürütmenin ve bu kampanyaları yaygınlaştırmanın farklı yolları vardır; araç olarak halihazırda mevcut söylentiler veya saldırılar kullanılabilir ve bunların inorganik olarak güçlendirilmesi yoluna gidilebilir [3] veya kampanya dışında kalan gerçek kullanıcıların oluşturduğu mesajlar alınıp yaygınlaştırılabilir. [4] Kampanyalar doğrudan devlet destekli olabilir, devletle uyumlu mesajları paylaşabilir veya devlet dışı aktörler tarafından kullanılabilir.

insiyetçi dezenformasyon genellikle daha geniş bir siyasi stratejinin parçasıdır, [5] muhalifleri susturmak ve gücü pekiştirmek için cinsiyetçi anlatıları manipüle eder. [6] Ayrıca cinsel yönelim, engellilik, ırk, etnik köken veya din [7] gibi kimlik temelli diğer dezenformasyon biçimleriyle kesişebilir. [8]

2. Cinsiyetçi dezenformasyon bireyleri tehdit eder

Cinsiyetçi dezenformasyon, hedefine koyduğu cinsiyetten insanları orantısız bir şekilde etkiliyor: işgal ettikleri hem çevrimiçi hem de çevrimdışı alanları onlar için güvenli olmayan hale bir getiriyor. Cinsiyetçi dezenformasyon herkese karşı silah olarak kullanılabilir ancak kamusal yaşamda sıklıkla kadınlara karşı kullanılıyor; 2016’da yapılan bir ankete katılan kadın parlamenterlerin %42’si, çevrimiçi olarak paylaşılan “son derece aşağılayıcı veya cinsel içerikli” görüntülere maruz kaldıklarını söylemiştir. [9] Cinsiyetçi dezenformasyon, genellikle kadınların hilekâr, aptal, zayıf, ahlaksız oldukları veya iktidar pozisyonlarına, kamusal bir profil olmaya veya toplum içinde nüfuz edinmeye uygun olmadıklarını ve bu anlamda güven verici olmadıklarını göstermek için kadınları cinselleştirmek gibi klişeleri silah olarak kullanıyor. [10]

Bunun hedefine koyduğu kişiler üzerindeki psikolojik etkisi çok büyük olabilir ve onları, günümüzün dijitalleşen dünyasında profesyonel ve kişisel yaşam için son derece önem arz eden sosyal medyada var olma özgürlüğünden mahrum ediyor. [11] Çevrimiçi şiddet tek endişe kaynağı değil: tehditlerin ve tacizin boyutları ve içeriği, kişisel güvenliğin de bir endişe nedeni olması anlamına geliyor, zira kadınları hedef alan kişiler, kadınların görünümlerinden işlerine ve özel hayatlarına kadar her şeylerini ayrıntı ve çarpıtma bakımından endişe verici bir toplum denetimine  maruz bırakıyorlar. [12]

3. Cinsiyetçi dezenformasyon demokrasiyi tehdit eder

Cinsiyetçi dezenformasyon, demokratik yaşama eşit katılımı temelden baltalıyor ve kadınların kamusal yaşama katılacağı alanı daraltıyor. [13] Bu da sırasıyla demokratik kurumların etkinliğini, eşitliğini ve temsil kabiliyetini zayıflatıyor. [14]

Çevrimiçi ortamda cinsiyete dayalı olumsuz kalıp yargıların pekiştirilmesi, kadınların toplumdaki ve kamusal alandaki rolüne yönelik kadın düşmanı tutumları kemikleştiriyor. [15] Bunun kamusal yaşama maliyeti çok büyük. Kadınlar özellikle kamusal yaşamın dışına itiliyor: halihazırda içinde olanlar, bunun artık kendileri için tahammül edilebilir veya güvenli olmadığını düşünerek bu yaşamın dışında kalmayı tercih ediyor [16], [17], [18], [19] ve kalanlar ise genellikle toplumla sosyal medya aracılığıyla ilişki kurmaya mesafeli duruyor. [20] Kamusal yaşama dahil olmamış olanlar bu kararlarını cinsiyetçi tacizleri öngördükleri için ilk etapta erteliyorlar. [21] Birleşik Krallık’ta, kamusal yaşamdaki siyah kadınların, beyaz kadınlara göre çevrimiçi tacize uğrama olasılığı %84 daha fazla ve kamusal yaşamın dışında kalma olasılıkları orantısız bir şekilde yüksek. [22]

4. Cinsiyetçi dezenformasyon güvenliği ve insan haklarını tehdit eder

Cinsiyete dayalı istismar, kötü bilgi için bir vektör işlevi görüyor. [23], [24] Cinsiyetçi dezenformasyon, otoriter aktörlerin (demokratik devletler dahil) kendi iktidarlarına yönelik tehditleri zayıflatmak için kullandıkları bilinen bir taktik; bu tehdit ister bireysel bir kadın muhalif olsun, isterse bütün bir hareket. [25] Örneğin, Pakistan’da hükümeti eleştiren kadın gazeteciler sahte “doğruluk kontrollerine” ve bunun sonucunda tacize maruz kalıyor. [26] Pek çok örnekte, kadın hakları ve LGBT+ kişilerin hakları, düzene ve ulusal kimliğe yönelik tehditler olarak tasvir ediliyor ve genellikle insan haklarına yönelik daha geniş bir saldırının parçası olarak toplumsal bölünmeleri beslemek için kullanılıyor. [27], [28], [ 29], [30]

Ayrıca dezenformasyon, toplumsal cinsiyete dayalı nefret için de bir vektör işlevi görebiliyor. [31] Çevrimiçi incel ve aşırı sağ toplulukların yükselişi, kadınların gizli niyetler taşıdıkları veya erkekleri manipüle etmek için cinselliklerini kullandıklarına dair klişeleri besliyor; daha sonra ana akım platformlara taşınan ve ilgi gören bu anlatılar, kamusal yaşamda kadınlara yönelik nefreti körüklüyor. [32] Giderek uçlaşan cinsiyetçi dezenformasyon, kadınlara yönelik çevrimdışı şiddeti meşrulaştırma riski taşıyor. ABD’de çevrimiçi komplo teorileri, bir kadın valiyi kaçırıp alıkoyma planının fitilini ateşledi. [33] Aşırı sağ Birleşik Krallık’ta da büyüyen bir tehdit [34]: Milletvekili Jo Cox 2016’da bir aşırı sağcı tarafından öldürüldü [35] ve milletvekilleri cinsel şiddet tehditleri de dahil olmak üzere, sürekli aldıkları tehditlerden bahsettiler. [36], [37] Afganistan’da kadın gazeteciler öldürüldü ve tehdit edildi, İnsan Hakları İzleme Örgütü bunun ‘algılanan sosyal normlara meydan okuyan’ kadın gazetecileri hedef aldığını açıkladı.[38] Brezilya’da, Brezilya kenti belediye meclis üyesi ve muhalif Marielle Franco öldürüldü, ardından çevrimiçinde Franco’nun hayatıyla ilgili bir geniş çaplı bir dezenformasyon kampanyası yayıldı.[39], [40], [41], [42]

Cinsiyetçi dezenformasyon, kadınları veya LGBT+ kişileri devletin varlığına, ahlakına veya istikrarına yönelik tehditler olarak yeniden kavramsallaştırarak, kamusal siyasi söylem içinde, bu tehditlerin şiddet yoluyla ortadan kaldırılmasına izin verildiği izlenimi doğmasına yol açıyor; cinsiyetçi dezenformasyon bir ‘tehlikeli söylem’ biçimidir. [43], [44] Bu söylem biçimi hedeflerini, yani kadın veya LGBT+ ‘dış grubunu’ insanlıktan çıkarmak için cinsiyetçi klişeleri kullanıyor ve bu gruplara yönelik saldırılar gerçekleştiren failler arasında dayanışma tesis ediyor. [45], [46], [47] Bunun sonucu aktivistlerin, gazetecilerin veya politikacıların göz altına alınması, tutuklanması, saldırıya uğraması ve hatta öldürülmesi olabiliyor.

5. Cinsiyetçi dezenformasyon parazitik bir olgudur, mevcut klişeleri ve önyargıları derinleştirir

Cinsiyetçi dezenformasyon, gücünü, duygusal tepkiler uyandırmak [48], güvenilirlik kazanmak, yankı uyandırmak ve herkesi buraya dahil olmaya teşvik etmek için mevcut klişe ve karikatürleri kullanmaktan alır: hedef kitle sadece hedefe koyulanlar değil daha geniş bir gözlemci kitlesidir. Kadınlara saldıran cinsiyetçi dezenformasyon, kadınların karakterlerini baltalamak veya karalamak için sıklıkla birden fazla ve farklı cinsiyetçi anlatılardan yararlanır [49]: kadınları özellikle kötü niyetli ‘düşmanlar’ veya zayıf ve işe yaramaz ‘kurbanlar’ olarak tasvir eder. [50] Kadınlara karşı silah olarak kullanılan bazı klasik mecazlar, şu aşağıdaki etiketlemeleri içerir: [51]

cinsiyetçi demokrasi 2

‘Dil önemlidir’ ve cinsiyetçi dezenformasyonun yayılmasında kilit bir araçtır. [52] Polonya’daki dezenformasyon kampanyaları, ‘kadın hakları’ kavramını ‘kürtaj’ ile, ve ‘kürtaj’ kavramını ‘cinayet’ ve ‘çocuk öldürmek’ ile eşitleyerek, toplumsal söylemde toplumsal cinsiyete dayalı terimleri yeniden tanımlamaya ve silah haline getirmeye çalıştı. [53], [54] Kadın haklarını ve üreme haklarını destekleyenler, genellikle bir hakaret ifadesi olarak kullanılan ‘feministka’ (feminist sözcüğüne küçültme eki getirilerek oluşturulan feministçik anlamına gelen sözcük) sözcüğü ile devlet yanlısı dezenformasyon aracılığıyla aptal, uğursuz ve ikiyüzlü olarak nitelenerek çevrimiçi saldırıya uğruyor. [55] Devlet ve kamu kurumları tarafından yaygın olarak kullanılan bir diğer anlatı ise, çocukların ve daha geniş anlamda toplumun kendisinden ‘korunması’ gereken ‘LGBT insan değil, bir ideolojidir’ anlatısıdır. [56]

Terimleri yeniden tanımlamaya çalışan bu dezenformasyon kampanyalarının etkisi, yalnızca insanları gerçek olmayan şeylere inandırmak değil, bu gruplara yönelik saldırganlığa ve bu grupların haklarının sınırlandırılmasına zımnen izin vermeye ve bunları meşrulaştırmaya çalışmaktır. [57] Polonya’daki bazı kentler, kendilerinin ‘saldırgan bir ideoloji’ olması nedeniyle LGBT+ haklarının reddedildiği ve LGBT+ kişilerin ayrımcılık, dışlanma ve şiddetle karşı karşıya kaldığı ‘LGBTsiz bölgeler’ olduklarını açıkladı. [58], [59], [60] Kadın Grevine katılanlar da dahil olmak üzere kürtaj kısıtlamalarına itiraz eden kadın hakları savunucuları, ‘onları ve faaliyetlerini itibarsızlaştırmayı amaçlayan, yanlış bilgi ve nefreti besleyen medya kampanyaları ve hükümet söylemi’nin ürünü olduğunu düşündükleri gözaltı ve tehditlerle karşı karşıya kaldılar. [61] Cinsiyetçi dezenformasyon bu saldırıları şiddetlendiriyor ve meşrulaştırıyor. [62]

Tüm cinsiyetçi dezenformasyon kampanyalarında ortak olan silah haline getirilmiş klişeler, Birleşik Krallık’taki çevrimiçi siyasi söylemde de ortaya çıkıyor: Kadınlar hilekâr, uğursuz, ahlaksız, sığ veya aptaldır. [63], [64] Bir kadın milletvekili, hamile olduğu sırada kürtaj yanlısı politikaları desteklemesi nedeniyle hedef alındı, seçim bölgesine kürtaj karşıtı afişler asıldı ve bir web sitesi onun ‘durdurulması’ çağrısı yaptı. [65] Diğer vakalar arasında, siyah bir kadın milletvekilinin video görüntüleriyle oynamakla ve karşılaştığı ırkçılık hakkında yalan söylemekle suçlandığı bir komplo teorisinin paylaşılması, [66] ve bir parti lideriyle cinsiyetçilik hakkında yapılmış sahte bir röportaj ‘bildiren’ sahte bir BBC hesabı var. [67], [68] Birleşik Krallık’ta yaptıkları haberler nedeniyle hedef haline getirilen gazeteciler, özellikle meşruiyetlerini ve özerkliklerini baltalamaya çalışan bu cinsiyetçi mecazları yansıtan, çevrimiçi kadın düşmanlığı tacizlere maruz kaldılar: ‘aptal küçük kız’ veya ‘kukla’ gibi tanımlamalar kullanmak, cinselleştirilmiş yorumlar veya tehditler savurmak veya gazetecileri kötü niyetli olmakla suçlamak gibi. [69] Kamusal yaşamda, özellikle kadın eşitliğine odaklanan kadınlar, benzer kötü niyetli suçlamalarla karşı karşıya kalıyor ve feminist motivasyonları, mesela, ‘erkekleri iğdiş etmeye’ çalışmak gibi suçlamalarla çarpıtılıyor ya da uydurma saikler üretiliyor. [70]

6.Cinsiyetçi dezenformasyonun tespiti zor olabilir – hem insanlar hem de makineler açısından

Cinsiyetçi dezenformasyonun temel göstergeleri ‘yalan, kötü niyet ve eşgüdümlü olma’ olsa da [71], bu faktörleri her bir içerik parçasında tek tek tespit etmek zor, kimi zaman da imkansızdır.

İnsan gözlemciler, genellikle ‘geleneksel’ dezenformasyondan çok çevrimiçi kötüye kullanım gibi görünmesi olası olan cinsiyetçi dezenformasyonu tespit etmekte zorlanabilirler. Dezenformasyon genellikle yalan veya gerçek dışılık olarak kavramsallaştırılır ancak cinsiyetçi dezenformasyonun temeli, kalıp yargılar ve cinsiyete ‘uygun’ tavır ve davranışlarla ilgili mevcut sosyal yargılardır, dolayısıyla doğrudan gerçek dışı olarak nitelenemeyebilir. Hedeflerine saldırmak için doğru bilgileri, yanıltıcı olarak sunulmuş veya manipüle edilmiş, kanıtlanamayan söylentileri veya (‘doğru’ veya ‘yanlış’ olarak sınıflandırılamayan) basit değer yargılarını kullanabilir. [72] Bir kampanya sahte bir kampanya değilse (ör. ücretli troller veya bot hesaplar kullanılarak yalanı yaymak gibi) kesin ve hızlı bir şekilde tespit edilmesi de zor olabilir. Cinsiyetçi dezenformasyon, insan denetiminden kaçabilir: yalnızca kampanyanın siyasi bağlamını ve hedeflerini etraflıca anlama becerisine sahip olanların anında anlayabileceği şakalar ve şifreli terimler kullanır; ancak küresel platformlar bu zorunlu ülke içi uzmanlık alanına yatırım yapmaz. [73], [74]

Teknolojinin de benzer zorlukları var. Cinsiyetçi dezenformasyon, farklı medya biçimleri ve bağlamdan kopartıldığında zararsız veya anlamsız görünen ‘şifreli’ görüntüler ve terimler kullanarak ‘kötücül bir yaratıcılık’ sergiler. [75] Bu, kadınlarla ‘yeniden üreten' diye alay etmek için yumurta karikatürlerinin kullanılması olabilir [76]; bir insan için yalnızca o kampanyada kullanılan takma adlar veya terimler kullanmak veya yaygın olarak kullanılan hakaret sözcüklerinin harflerini değiştirmek (‘fah!şe’ gibi) olabilir [77]. Sonuç olarak bu kampanyalar, belirli anahtar kelimelere veya bilinen görsellere dayalı filtrelerden ve otomatik algılamadan kaçabilir. [78] Ayrıca cinsiyetçi dezenformasyon her zaman belirli bir cinsiyeti aşağılıyor gibi görünmeyebilir, ancak yine de zararlı klişeleri pekiştirir: Kadınların ‘zayıf’lığını silah olarak kullanan dezenformasyon, kadınları, özellikle de şiddetten, korumaya çalıştığını ileri sürebilir. Bu nedenle, biçimsel olarak karşıt-söylem gibi görünebilir ve bunu dezenformasyon olarak tanımlamak için bir makinenin erişemeyeceği daha geniş bağlamın anlaşılması gereklidir. [79]

7. AB ve Birleşik Krallık bu zorlukla baş etmeye ne kadar hazır?

Birleşik Krallık ve AB, çevrimiçi pek çok zararlı unsurla mücadele etmek için dijital platformlara yönelik daha kapsamlı bir düzenlemeyi hayata geçirmeye  hazırlanıyor. [80] Yeni mevzuat olumlu bir ilk adımdır ancak cinsiyetçi dezenformasyonu tek başına engelleyemez.

Bu yıl yayınlanan Birleşik Krallık Çevrimiçi Güvenlik önerileri bir potansiyel taşıyor: platformların sistemlerini ve süreçlerini daha fazla denetlemeye imkân verecek bir düzenleyici çerçeve uygulayacaklar. Bu, platformları bu tarz içeriklerin kaldırılması ve düzenlenmesi için ellerindeki yöntemlerin uygulanmasında açık ve tutarlı olmakla sorumlu tutarak, hem çevrimiçi hukuka aykırı taciz hem de ‘hukuka uygun ama zararlı’ taciz konusunda alınan önlemlerde var olan uygulama boşluğunu, azaltmaya yardımcı olabilir, [81] platformların küratörlük ve bu tür içeriklerin kaldırılması.

Bununla birlikte, düzenlemenin etkinliği hakkındaki endişeler varlığını koruyor. İlk olarak, yalnızca belirli birkaç platformun ‘hukuka uygun ancak zararlı’ içerik üzerinde sistematik değişiklikler yapma sorumluluğu olacak (cinsiyetçi dezenformasyon kategorisinin çoğunlukla bu kategoride ele alınması muhtemeldir) ve daha radikal forumların çoğunun kapsam dışı kalma riski söz konusu. [82] En büyük platformların bile yapması beklenen değişiklikler, cinsiyetçi dezenformasyonu engellemek için proaktif önlemler almak yerine öncelikle açık hizmet şartlarını uygulamaktır.

İkinci olarak, öneriler ‘demokratik öneme sahip’ içeriği, yani güncel bir siyasi tartışmayla ilgili olan ve platformların, esaslı bir eleştiriye uğramasını önlemek konusunda öncelikli bir sorumluluğa sahip olabilecekleri içeriği korumayı amaçlamaktadır. Cinsiyetçi dezenformasyonun sıklıkla, kadınların aldığı siyasi kararlar gibi siyasi meselelerle ilgili olduğu görülüyor; bu da, bu içeriklerin kaldırılmasına karşı özel koruma ile sonuçlanabileceği anlamına geliyor.

Polonya’da hükümetin yapacağı düzenlemeler çözüm olamaz. Polonya’daki [83] ve dünyanın dört bir yanındaki insan hakları aktivistleri cinsiyetçi dezenformasyonu yüksek sesle kınıyor, ancak dezenformasyon iktidar partisinin çıkarlarına hizmet ediyor. Nitekim, ocak ayında Polonya, Polonya yasalarına göre hukuka uygun herhangi bir içeriği kaldırmaları veya bu içeriği paylaşan kullanıcıları yasaklamaları halinde sosyal medya platformlarını cezalandırmayı öngören verecek yeni bir yasa önerisinde bulundu. [84]

AB’nin Dijital Hizmetler Yasası yürürlüğe girerse, platformlara, cinsiyetçi dezenformasyon gibi şiddet içermesi muhtemel içeriğin yayılmasını azaltmak üzere sistemlerinde değişiklik yapma yükümlülüğü getirme ihtimali var. [85] Bununla birlikte, cinsiyetçi dezenformasyonu azaltma amacı taşıyan bu yükümlülüklerin asli nitelikte olması gerekiyor; mevcut haliyle, yalnızca hukuka aykırı içeriği kapsıyor ve anlamlı bir tedbir olma kapasitesini sınırlıyor gibi görünüyor.

AB Dezenformasyon Uygulama Kurallarının güçlendirilmesine ilişkin yakın zamanda yayınlanan kılavuz daha umut verici. [86] Odak noktasının ‘doğrulanabilir yanlış veya yanıltıcı bilgi’den ‘manipülatif tekniklerin tamamı’na doğru genişlemesi, cinsiyetçi dezenformasyon kampanyalarında kullanılan duygusal, tacizkâr veya şifrelenmiş bilgilerin de kapsama alındığı anlamına gelir.[87] Platformlardan istenenler de daha doyrucudur: örneğin, imzacıların izin verilmeyen ‘kapsamlı bir manipülatif taktikler listesi’ oluşturması. İçeriklerin iyileştirilmesi, bağımsız veri erişimi ve tasarım değişikliği ön-testi konusunda daha fazla şeffaflık, bunların hepsi cinsiyetçi dezenformasyona karşı verilecek yanıtların oluşturulabileceği çok önemli, yinelemeli bir bilgi tabanı sağlar. Bununla birlikte, kılavuz, tanımladığı ‘manipülatif tekniklerin’ (deepfake gibi) birçoğunun orantısız biçimde cinsiyetçi sonuçlarını kabul etmiyor ve bu taktiklerin cinsiyetçi silahlar haline getirilmesi olasılığını en aza indirmek için spesifik önlemler alınması gerektiğini gözden kaçırma riski taşıyor.

Cinsiyet eşitliğini ve özgürlükleri daha temel bir düzeyde korumak için harekete geçmek gerekiyor. AB ve diğer uluslararası kuruluşlar, kadınlar ve LGBT+ bireylerin yerleşik haklarının tanımlarının cinsiyetçi dezenformasyon kampanyaları yoluyla değiştirilmesi ve başkalaştırılması tehlikesine karşı da direnmelidir. [88]

8. Bir değişim manifestosu

Cinsiyetçi dezenformasyonun etkisini azaltmak için hayata geçirilecek müdahalelerin hedeflemesi gereken, her birinin diğerini güçlendirmesiyle ilerleyecek üç aşama vardır: Cinsiyetçi dezenformasyonu bir silah olarak kullanılmasına son vermeye yönelik öneriler, bu faktörlerin her birine nasıl katkıda bulunacaklarını belirlemelidir:

cinsiyetçi demokrasi 3

Cinsiyetçi dezenformasyona karşı tepkisel ve dar görüşlü yaklaşımları bir kenara bırakıp proaktif ve kesişimsel bir yaklaşım benimsememiz gerekiyor. [89], [90] Dijital nefret ve dezenformasyon kampanyaları platformlar arasında hareket eder, şifreli bir dil kullanır ve hem resmi hem de gayri resmi ağları birleştirir; bu da, reaktif önlemlere tepki vermek üzere hızla biçim değiştirebilecekleri anlamına gelir. [91] Platformların, kullanıcıları çevrimiçi deneyimlerini denetleme ve kötüye kullanım veya tacizi bildirme konusunda yetkilendirmek üzere yatırım yapma ve geliştirmeye devam etmesi gerekse de [92], [93], cinsiyetçi dezenformasyona karşı geliştirilecek müdahaleler yalnızca bu önlemlerle sınırlı olamaz. [94]

Bu, kampanyaların gerçekleşmesini bekleyip ondan sonra etkili bir karşı saldırıyı güçlendirmeye çalışmak yerine, farklı bağlamlarda ortaya çıkan cinsiyetçi dezenformasyonun farklı biçimler alması riskini artıran faktörleri tespit etmek demektir. Bu, bireysel saldırganları bildirme yükünü kadınların omuzladığı bir modelden, bilgi ortamlarının cinsiyetçi dezenformasyon riskini azaltmak için yeniden tasarlandığı bir modele geçmek anlamına geliyor. [95]

Politika yapıcılar, platformlar ve sivil toplumun cinsiyetçi dezenformasyon kampanyalarının tanımlanabileceği ve bildirilebileceği erken uyarı sistemleri oluşturması gerekiyor. Henüz tespit edilmiş cinsiyetçi dezenformasyon kampanyalarına müdahale etmek üzere, AB Hızlı Uyarı Sistemi gibi, ortaya çıkma aşamasındaki bir dezenformasyon tehdidi karşısında hükümetlerin ve platformların hızlı ve eşgüdümlü uluslararası yanıtlar üretmesini sağlayan girişimler yararlı olabilir. [96] Bununla birlikte, cinsiyetçi dezenformasyonun otoriter devletler tarafından kullanılan bir taktik olması nedeniyle değişim yaratmak için sadece hükümetlere güvenemeyiz. [97]

Aşağıda, cinsiyetçi dezenformasyonun görülme sıklığını, yayılmasını ve etkisini proaktif olarak azaltmak için farklı paydaşlar tarafından geliştirilebilecek eylemlerin bir derlemesi bulunmaktadır. Bunlar, hep birlikte bir değişim manifestosuna vücut veriyor: bireyleri, demokrasiyi, güvenliği ve insan haklarını daha iyi korumak.

ÖNLEME: Cinsiyetçi dezenformasyonun ortaya çıkma olasılığını nasıl azaltırız?

Hükümetler/uluslararası kurumlar

  • Kadınlar ve LGBT+ kişilerin silah haline getirilme riski altındaki hak ve özgürlüklerinin yerleşik tanımlarını muhafaza etmek ve savunmak [98]
  • Platformların belirli tasarım standartlarını karşılaması ve cinsiyete duyarlı bir bakış açısı sunmasını sağlamak üzere yasal düzenlemeler yapmak [99]
  • Cinsiyet eşitsizliği ve cinsiyetçi baskıyla mücadele etmek üzere geliştirilecek programlamayı desteklemek [100]
  • Siyasi parti üyelerinin siyasi kampanyaların toplumsal cinsiyete dayalı klişeleri alevlendirmemesini veya diğer adaylara cinsiyetçi şekillerde saldırmamasını sağlaması [101]
  • Siyasi kampanyalar ve politikacılar için toplumsal cinsiyete duyarlı standartlar getirmek [102]
  • Yasal düzenlemelerin olası ayrımcı etkiler bakımından değerlendirmek üzere toplumsal cinsiyet eşitliği komiteleri oluşturmak [103]
  • Dijital hizmetlerden alınan vergilerin bir kısmını  çevrimiçi cinsiyetçi şiddetle mücadele girişimlerinin finansmanına ayırmak [104]

Platformlar

  • Tasarım tercihlerinin cinsiyetçi dezenformasyonun ortaya çıkmasındaki etkilerini değerlendirmek ve buna uygun üretim kararları almak [105]
  • Cinsiyetçi dezenformasyonun takibini ve tanımlanmasını desteklemek üzere verileri araştırmacılar için daha kolay erişilebilir hale getirmek [106]

Medya

  • Kamusal yaşamdaki insanlarla ilgili haberlerin toplumsal cinsiyete duyarlı olmasını ve zararlı klişeleri pekiştirmemesini sağlamak [107]

Sivil toplum

  • Çevrimiçi topluluklarda kötüye kullanımlara hoşgörü göstermeyen bir kültürel değişim yaratmak için erkeklerin oluşturduğu dijital ittifakın daha fazla görünürlük kazanmasını desteklemek [108]
  • Cinsiyetçi dezenformasyonun araştırılması ve anlaşılması için paydaşlarla uluslararası düzeyde etkileşim kurmak [109], [110], [111]
  • Dezenformasyon ve çevrimiçi nefret üzerine araştırmaların kesişimsel bir  toplumsal cinsiyet bakış açısıyla yapılmasını sağlamak
  • Küresel Kuzey’e odaklanan araştırmalardaki önyargıyı dengelemek için Küresel Güney’deki cinsiyetçi dezenformasyona yönelik incelenme ve araştırmaları artırmak [112]

AZALTMA: cinsiyetçi dezenformasyonun azalmasını nasıl sağlayabiliriz?

Hükümetler/uluslararası kurumlar

  • Mevcut şiddet tehdidinin yanı sıra artmakta olan diğer şiddet riskleriyle mücadele etmek için erken uyarı sistemleri kurmak [113]
  • Dijital ve medya okuryazarlığı girişimlerine yatırım yapmak [114]
  • İfade özgürlüğünün korunması da dahil olmak üzere çevrimiçi hakların korunmasının cinsiyetçi dezenformasyona karşı önlem alınması gerektirdiğini kabul etmek [115]
  • Yasal düzenlemelerin gelişen teknolojilere ve tehditlere dinamik yanıtlar vermesini yetecek kadar esnek olmasını sağlamak [116]
  • Platformların yaptığı değişiklikleri ve cinsiyetçi dezenformasyon kampanyalarına nasıl tepki verdiklerini izlemek üzere bağımsız bir denetim mekanizması oluşturmak [117]
  • İnsan moderatörler için kapsamlı psikolojik destek sağlayacak platformlar oluşturmak [118]
  • Platformun cinsiyetçi dezenformasyondan kâr elde edebileceği iş modellerini ortadan kaldırmak için önlemler almak (vergi indirimlerinin platformların belirli içerik iyileştirme ve zararı önleme koşullarını karşılamasına bağlı kılmak gibi) [119]

Platformlar

  • Yerli uzmanlarla  iletişim kurarak süregelen tehdit değerlendirmelerini ve erken uyarı sistemlerini işletmeye yönelik süreçleri iyileştirmek [120], [121], [122], [123], [124], [125]
  • Birden fazla gönderiyi birlikte raporlamayı kolaylaştırmak [126]
  • Kötüye kullanım veya taciz bildiriminde bulunan kullanıcıların, moderatörlerin bunları inceleyeceği bağlamları oluşturmasına imkan vermek [127]
  • İçerik iyileştirme sistemlerini geliştirmek: cinsiyetçi dezenformasyonu azaltmak ve karşı iletiyi teşvik etmek için içerik iyileştirme sistemlerinde değişiklikler yapmak [128], [129], [130], [131], [132], [133]
  • Farklı çevrimiçi şiddet biçimlerini açıkça tanımlamak, cinsiyetçi dezenformasyonu yasaklamak ve bu şartları tutarlı bir şekilde uygulamak için hizmet şartlarını güçlendirmek [134], [135]
  • İçerik denetleme sistemlerini iyileştirmek: İnsani denetimi artırarak ve destekleyerek yaptırımların uygulanmasını sağlamak [136], [137]
  • İlgili bağlam konusunda uzman isimlere danışarak denetim araçları ve uygulamalarının sürekli gözden geçirilmesini ve güncellenmesini sağlamak [138], [139]  ve yeni kampanyalara yanıt olarak denetleme süreçlerini hızla güncellemek [140], [141], [142], [143].
  • Farklı müdahale yöntemlerinin platformların verdiği hizmetlerdeki dezenformasyonun ve yanlış bilgilerin yayılmasını nasıl etkilediğine ilişkin verileri paylaşmak [144]
  • Kullanıcılara, paylaştıkları içerikler geniş çapta paylaşıldığında tepkileri görmeleri için daha fazla bilgi ve yetki vermek ve bu yetkileri ‘güvenilir kişilerle’ paylaşmalarına olanak sağlamak [145]

Medya

  • Dijital ve medya okuryazarlığı girişimlerini desteklemek [146]
  • Cinsiyetçi dezenformasyon hakkında haber yaparken bunu açıkça dile getirmek ve diğer uç anlatıları büyütmekten kaçınmak [147], [148]

Sivil Toplum

  • Cinsiyet eşitliğinin, ulusal kimlik gibi silah haline getirilmiş fikirlerin temel ilkelerinden biri olduğunu yaymak için karşıt mesaj verme hareketlerine  katılmak [149]
  • Özel şirketlerin içerik denetleme kararlarında uluslararası insan hakları hukukunun nasıl uygulanabileceğini belirlemek için çalışmak [150]
  • Yeni cinsiyetçi dezenformasyon kampanyalarının dolaşıma girdiğine dikkat çekmek ve uygulanabilir çözümler sağlamak için uluslararası işbirliği sağlamak [151], [152], [153]

YANIT: Cinsiyetçi dezenformasyonun zararlı

etkilerini nasıl azaltabiliriz?

Hükümetler/uluslararası kurumlar

  • Toplumsal yaşamda cinsiyetçi dezenformasyonun hedefinde olan insanları destekleyen programlara yatırım yapmak
  • Çevrimiçi kötüye kullanımın nasıl işlediği ve tehdit veya taciz bildirimlerine nasıl yanıt verilmesi gerektiği konusunda yasa uygulayıcılarının eğitimine yatırım yapmak [154]

Platformlar

  • Cinsiyetçi dezenformasyonun bildirilmesi sürecini daha net ve daha şeffaf hale getirmek ve hedef alınan kişiler için daha fazla destek ve kaynak sunmak [155]
  • Bilgi ve araçları kullanıcılar için açık ve erişilebilir bir dille açıklamak [156]
  • İçeriği engelleme veya kısıtlama veya diğer kullanıcıların onlarla nasıl iletişim kurabileceği veya gönderileriyle nasıl etkileşimde bulunabileceği konusunda kullanıcı yetkilerini artırmak [157], [158]
  • Kişisel kanallar da dahil olmak üzere hesapları veya içeriği kaldırmak için hızla yanıt veren sistemlere yatırım yapmak [159]
  • Belirli bir kampanyaya veya belirli bir kişinin konuşmasına tepki niteliğindeki olası şiddet olaylarını tespit etmek için özel olarak tasarlanmış, otomatik ve insani denetim sistemleri hayata geçirmek [160]

Medya

  • Cinsiyetçi dezenformasyon kampanyalarını itibarsızlaştırmak için bilgi doğrulama girişimlerini desteklemek üzere kurulmuş platformlarla işbirliği yapmak

Sivil toplum

  • Dezenformasyonun ve bunun caydırıcı etkilerinin uzun vadeli finansal ve politik etkilerinin izini sürmek için derinlemesine araştırmalar yapmak [161], [162], [163]
  • Dijital güvenlik eğitimleri aracılığıyla cinsiyetçi dezenformasyonun hedef aldığı kişileri desteklemek [164]
  • Cinsiyetçi dezenformasyona yönelik çözümleri bunu hedefin yönetmesi gereken bir iş olarak çerçevelemekten (ör. basitçe 'ilgilenmeyerek') kaçınmak [165]

İngiltere’deki Kadın Eşitliği Partisi lideri Mandu Reid’e, Polonya’daki Sivil Kalkınma Forumunda (FOR) avukat olan Eliza Rutynowska’ya ve BBC’de dezenformasyon ve sosyal medya alanında uzman bir muhabir olan Marianna Spring’e paylaştıkları veriler için teşekkürlerimizle.

DEMOS Bu çalışma Demos tarafından hazırlanmış ve Heinrich-Böll-Stiftung Avrupa Birliği ofisi tarafından desteklenmiştir.

 

[1] https://demos.co.uk/project/engendering-hate-the-contours-of-state-alig…

[2] https://www.disinfo.eu/publications/misogyny-and-misinformation:-an-analysis-of-gendered-disinformation-tactics-during-the-covid-19-pandemic/https://demos.co.uk/project/engendering-hate-the-contours-of-state-aligned-gendered-disinformation-online/https://www.beautiful.ai/player/-MSj9MbXLfaRfSreqNeL/Womens-Disinfo-KWhttps://speier.house.gov/_cache/files/6/c/6c8eec9e-eadf-4aac-a416-38597…

[3] https://demos.co.uk/project/warring-songs-information-operations-in-the-digital-age/https://demos.co.uk/project/engendering-hate-the-contours-of-state-alig…

[4] https://scholarworks.umass.edu/cgi/viewcontent.cgi?article=1075&context…

[5] https://www.brookings.edu/techstream/gendered-disinformation-is-a-natio…

[6] https://www.washingtonpost.com/opinions/2021/06/07/how-authoritarians-u…

[7] Mandu Reid ile röportaj

[8] Kimlik temelli şiddete ilişkin bir tanımlama için bkz  https://protectionapproaches.org/identity-based-violence 

[9] https://www.nytimes.com/2021/06/03/us/disinformation-online-attacks-fem…

[10] https://demos.co.uk/wp-content/uploads/2020/10/Engendering-Hate-Report-…

[11] https://www.unwomen.org/-/media/headquarters/attachments/sections/csw/6…

[12] Marianna Spring ile röportaj

[13] https://demos.co.uk/wp-content/uploads/2020/10/Engendering-Hate-Report-… ; https://www.wilsoncenter.org/publication/malign-creativity-how-gender-sex-and-lies-are-weaponized-against-women-onlinehttps://policyblog.stir.ac.uk/2020/03/23/gendered-misinformation-online-violence-against-women-in-politics-capturing-legal-responsibility/https://mediawell.ssrc.org/expert-reflections/disinformation-democracy-…

[14] Mandu Reid ile röportaj

[15] https://genderit.org/feminist-talk/approaching-fight-against-autocracy-feminist-principles-freedom; Mandu Reid ile röportaj

[16] https://www.bbc.co.uk/news/election-2019-50246969

[17] https://www.bbc.co.uk/news/election-2019-50246969

[18] https://www.theguardian.com/politics/2019/oct/18/violent-threats-agains…

[19] https://www.bbc.co.uk/news/uk-politics-49247808

[20] Mandu Reid ile röportaj

[21] Mandu Reid ile röportaj

[22] https://www.amnesty.org.uk/press-releases/uk-online-abuse-against-black-women-mps-chilling; Mandu Reid ile röportaj

[23] https://mediawell.ssrc.org/expert-reflections/disinformation-democracy-…

[24] https://thesentinelproject.org/2021/05/31/gendering-misinformation-mana…

[25] https://www.washingtonpost.com/opinions/2021/06/07/how-authoritarians-u…

[26]https://www.codastory.com/authoritarian-tech/pakistan-harassment-journa…

[27] https://www.washingtonpost.com/opinions/2021/06/07/how-authoritarians-u…

[28] https://www.opendemocracy.net/en/5050/chicago-kiev-women-send-solidarit…

[29] https://www.vice.com/en/article/qj8pqv/poland-far-right-lgbtq-law-and-j…

[30] https://coinform.eu/gendered-misinformation-online-violence-against-wom…

[31] https://mediawell.ssrc.org/expert-reflections/disinformation-democracy-…

[32] Mandu Reid ile röportaj

[33] https://www.nytimes.com/2021/06/03/us/disinformation-online-attacks-fem…

[34] https://www.thenationalnews.com/world/far-right-still-a-growing-threat-five-years-after-uk-politician-jo-cox-s-murder-by-neo-nazi-1.1242642https://www.thenationalnews.com/world/europe/hope-not-hate-far-right-th…

[35] https://www.theguardian.com/uk-news/2016/nov/23/thomas-mair-slow-burnin…

[36] https://blogs.lse.ac.uk/politicsandpolicy/politics-as-usual-rising-viol…

[37] https://www.theguardian.com/technology/2016/jun/18/vile-online-abuse-ag…

[38] https://www.theguardian.com/global-development/2021/mar/09/afghanistan-…

[39] https://rioonwatch.org/?p=63454https://piaui.folha.uol.com.br/lupa/2019/03/25/artigo-fake-news-mariell…

[40] https://demtech.oii.ox.ac.uk/wp-content/uploads/sites/127/2021/03/Case-…

[41] https://www.theguardian.com/commentisfree/2020/jun/22/jair-bolsonaro-fa…

[42] https://www.brookings.edu/techstream/gendered-disinformation-is-a-natio…

[43] https://dangerousspeech.org/to-keep-social-media-from-inciting-violence…

[44] https://www.academia.edu/905194/Genocidal_Language_Games; Eliza Rutynowska ile röportaj

[45] https://mediawell.ssrc.org/literature-reviews/hate-speech-information-d…

[46] Kimlik temelli şiddete ilişkin bir tanımlama için bkz https://protectionapproaches.org/identity-based-violence 

[47] https://mediawell.ssrc.org/expert-reflections/disinformation-democracy-…

[48] https://www.disinfo.eu/publications/misogyny-and-misinformation:-an-ana…

[49] https://www.nytimes.com/2021/06/03/us/disinformation-online-attacks-fem…

[50] https://www.disinfo.eu/publications/misogyny-and-misinformation:-an-ana…

[51] https://www.disinfo.eu/publications/misogyny-and-misinformation:-an-analysis-of-gendered-disinformation-tactics-during-the-covid-19-pandemic/https://demos.co.uk/wp-content/uploads/2020/10/Engendering-Hate-Report-FINAL.pdfhttps://www.beautiful.ai/player/-MSj9MbXLfaRfSreqNeL/Womens-Disinfo-KW

[52] Eliza Rutynowska ile röportaj

[53] Eliza Rutynowska ile röportaj

[54] https://www.hrw.org/news/2021/03/31/poland-escalating-threats-women-act…

[55] https://demos.co.uk/wp-content/uploads/2020/10/Engendering-Hate-Report-…

[56] https://www.euronews.com/2020/06/15/polish-president-says-lgbt-ideology-is-worse-than-communism; Eliza Rutynowska ile röportaj

[57] https://notesfrompoland.com/2021/06/23/lgbt-deviants-dont-have-same-rights-as-normal-people-says-polish-education-minister/; Eliza Rutynowska ile röportaj

[58] https://www.bbc.co.uk/news/stories-54191344

[59] https://www.reuters.com/article/us-poland-lgbt-europe-trfn-idUSKBN2AA20S

[60] https://www.bbc.co.uk/news/world-europe-53673411

[61] https://www.hrw.org/news/2021/03/31/poland-escalating-threats-women-act…

[62] https://www.hrw.org/news/2021/03/31/poland-escalating-threats-women-act…

[63] https://www.amnesty.org.uk/press-releases/uk-online-abuse-against-black-women-mps-chilling

[64]  Birleşik Krallık İçişleri Bakanı da dahil olmak üzere uluslararası kadın politikacılara yönelik tacizi inceleyen yakın tarihli bir araştırma, ona karşı cinsiyetçi bir dezenformasyon kampanyası yürütüldüğüne dair kanıt bulamadı; yine de bunun nedenini ve daha genel anlamda Birleşik Krallık’taki cinsiyetçi dezenformasyon hakkında neye işaret ettiğini tespit etmek için daha fazla çalışma yapılması gerektiği sonucuna vardı. Bu, yüksek profilli ve kolayca tespit edilemeyecek şekilde koordine edilmiş cinsiyetçi dezenformasyon kampanyalarının şu anda Birleşik Krallık’ta pek de yaygın olmadığı anlamına gelebilir. Bununla birlikte, cinsiyetçi dezenformasyonun Birleşik Krallık’ta kadın politikacılara karşı uzun yıllardır kullanıldığına dair birden çok örnek var. Bkz: https://www.wilsoncenter.org/publication/malign-creativity-how-gender-s…

[65] https://www.theguardian.com/politics/2019/oct/06/stella-creasy-anti-abortion-group-police-investigate-extremist targetinghttps://www.theguardian.com/world/2019/oct/03/london-council-orders-ant…

[66] Ayrıca bkz:  https://inews.co.uk/news/politics/dawn-butler-video-police-stopped-labo…

 https://firstdraftnews.org/latest/uk-general-election-2019-the-false-mi…

[67] https://firstdraftnews.org/articles/uk-general-election-2019-the-false-…

[68] Sincap öldürdüğüne dair ‘korkunç’ görüntülerin olduğu bir video olduğu iddiasının yanı sıra viral olmuş bir hicivli bir makale de vardır https://www.independent.co.uk/news/uk/politics/jo-swinson-squirrels-sho…

[69] Marianna Spring ile röportaj

[70] Mandu Reid ile röportaj

[71]https://www.wilsoncenter.org/sites/default/files/media/uploads/document…

[72] https://demos.co.uk/project/engendering-hate-the-contours-of-state-alig…

[73]https://www.wilsoncenter.org/sites/default/files/media/uploads/documents/Report%20Malign%20Creativity%20How%20Gender%2C%20Sex%2C%20and%20Lies%20are%20Weaponized%20Against%20Women%20Online_0.pdfhttps://demos.co.uk/project/engendering-hate-the-contours-of-state-alig…

[74] https://www.theguardian.com/technology/2018/aug/16/facebook-myanmar-fai…

[75]https://www.wilsoncenter.org/sites/default/files/media/uploads/document…

[76] https://www.wired.com/story/online-harassment-toward-women-getting-more…

;https://www.mediasupport.org/blogpost/digital-misogyny-why-gendered-dis…

[77]https://www.wilsoncenter.org/sites/default/files/media/uploads/document…

[78]https://www.wilsoncenter.org/sites/default/files/media/uploads/documents/Report%20Malign%20Creativity%20How%20Gender%2C%20Sex%2C%20and%20Lies%20are%20Weaponized%20Against%20Women%20Online_0.pdfhttps://demos.co.uk/project/engendering-hate-the-contours-of-state-alig…

[79] https://demos.co.uk/project/engendering-hate-the-contours-of-state-alig…

[80] https://www.gov.uk/government/news/landmark-laws-to-keep-children-safe-…

[81] Interviews with Mandu Reid and Marianna Spring

[82] https://graziadaily.co.uk/life/in-the-news/online-safety-bill-major-con…

[83] https://notesfrompoland.com/2020/10/30/the-symbols-of-polands-abortion-…

[84] bbc.co.uk/news/technology-55678502

[85] https://ec.europa.eu/commission/presscorner/detail/en/QANDA_20_2348

[86] https://digital-strategy.ec.europa.eu/en/library/guidance-strengthening…

[87] https://digital-strategy.ec.europa.eu/en/policies/code-practice-disinfo…

[88] Interview with Eliza Rutynowska

[89] https://carnegieendowment.org/2020/11/30/tackling-online-abuse-and-disi…

[90] https://counteringdisinformation.org/topics/gender/2-current-and-promis…

[91] https://mediawell.ssrc.org/literature-reviews/hate-speech-information-d…

[92] https://webfoundation.org/2021/07/generation-equality-letter/

[93] https://www.dailydot.com/debug/tech-companies-commitment-fight-online-g…

[94] https://weareultraviolet.org/putting-the-onus-on-women-is-a-pr-stunt-th…

[95] https://mediawell.ssrc.org/expert-reflections/disinformation-democracy-and-the-social-costs-of-identity-based-attacks-online/, Interview with Marianna Spring

[96] https://www.euractiv.com/section/digital/news/eu-alert-triggered-after-…

[97] https://www.washingtonpost.com/opinions/2021/06/07/how-authoritarians-use-gender-weapon/?utm_medium=social&utm_campaign=wp_opinions&utm_source=twitter, Eliza Rutynowska ile röportaj

[98] Eliza Rutynowska ile röportaj

[99] https://www.brookings.edu/techstream/gendered-disinformation-is-a-natio…

[100] https://assets.publishing.service.gov.uk/government/uploads/system/uplo…

[101] https://www.beautiful.ai/player/-MSj9MbXLfaRfSreqNeL/Womens-Disinfo-KW

[102] https://issuu.com/migsinstitute/docs/whitepaper_final_version.docx

[103] https://www.washingtonpost.com/opinions/2021/06/07/how-authoritarians-u…

[104] https://glitchcharity.co.uk/tech-tax-campaign/

[105] https://digital-strategy.ec.europa.eu/en/library/guidance-strengthening…

[106] https://digital-strategy.ec.europa.eu/en/library/guidance-strengthening…

[107] https://weareultraviolet.org/wp-content/uploads/2021/01/uv-vp-reporting…

[108] Mandu Reid ile röportaj

[109] https://www.brookings.edu/techstream/gendered-disinformation-is-a-natio…

[110] https://www.unwomen.org/-/media/headquarters/attachments/sections/csw/6…

[111] https://www.mediasupport.org/news/gendered-disinformation-and-what-can-…

[112] https://mediawell.ssrc.org/literature-reviews/hate-speech-information-d…

[113] https://earlywarningproject.ushmm.org/about

[114] https://www.beautiful.ai/player/-MSj9MbXLfaRfSreqNeL/Womens-Disinfo-KW

[115] https://www.leaf.ca/wp-content/uploads/2021/04/Full-Report-Deplatformin…

[116] Mandu Reid ile röportaj

[117] https://www.brookings.edu/techstream/gendered-disinformation-is-a-natio…

[118] https://www.foxglove.org.uk/news/open-letter-from-content-moderators-re…

[119] https://issuu.com/migsinstitute/docs/whitepaper_final_version.docx, Mandu Reid ile röportaj

[120] https://www.beautiful.ai/player/-MSj9MbXLfaRfSreqNeL/Womens-Disinfo-KW

[121] https://carnegieendowment.org/2020/11/30/tackling-online-abuse-and-disi…

[122] https://counteringdisinformation.org/topics/gender/2-current-and-promis…

[123] https://docs.wixstatic.com/ugd/f4d9b9_ce178075e9654b719ec2b4815290f00f…

[124] https://counteringdisinformation.org/topics/gender/2-current-and-promis…

[125] https://counteringdisinformation.org/topics/gender/2-current-and-promis…

[126] https://www.mediasupport.org/blogpost/digital-misogyny-why-gendered-dis…

[127] https://uploads-ssl.webflow.com/6059db55178602abe7e34c9c/60dcf9fa401ea0…

[128] https://speier.house.gov/_cache/files/6/c/6c8eec9e-eadf-4aac-a416-38597…

[129] https://www.mediasupport.org/blogpost/digital-misogyny-why-gendered-dis…

[130] https://www.ripoti.africa/site/index

[131] https://www.wired.com/story/online-harassment-toward-women-getting-more…

[132] https://www.beautiful.ai/player/-MSj9MbXLfaRfSreqNeL/Womens-Disinfo-KW; Marianna Spring ile röportaj

[133] https://carnegieendowment.org/2020/11/30/tackling-online-abuse-and-disi…

[134] https://webfoundation.org/2020/11/the-impact-of-online-gender-based-vio…

[135] https://www.wired.com/story/online-harassment-toward-women-getting-more…

[136] https://demos.co.uk/wp-content/uploads/2020/10/Engendering-Hate-Report-…

[137] https://docs.wixstatic.com/ugd/f4d9b9_ce178075e9654b719ec2b4815290f00f…

[138] https://demos.co.uk/wp-content/uploads/2020/10/Engendering-Hate-Report-FINAL.pdf;

[139] https://docs.wixstatic.com/ugd/f4d9b9_ce178075e9654b719ec2b4815290f00f…

[140] https://webfoundation.org/2020/11/the-impact-of-online-gender-based-vio…

[141] https://docs.wixstatic.com/ugd/f4d9b9_ce178075e9654b719ec2b4815290f00f…

[142]https://www.wilsoncenter.org/sites/default/files/media/uploads/document…

[143] https://speier.house.gov/_cache/files/6/c/6c8eec9e-eadf-4aac-a416-38597…

[144] Mandu Reid ile röportaj

[145] https://uploads-ssl.webflow.com/6059db55178602abe7e34c9c/60dcf9fa401ea0…

[146] https://www.beautiful.ai/player/-MSj9MbXLfaRfSreqNeL/Womens-Disinfo-KW

[147] https://docs.wixstatic.com/ugd/f4d9b9_ce178075e9654b719ec2b4815290f00f…

[148] https://weareultraviolet.org/wp-content/uploads/2021/01/uv-vp-reporting…

[149] https://www.washingtonpost.com/opinions/2021/06/07/how-authoritarians-u…

[150] https://items.ssrc.org/disinformation-democracy-and-conflict-prevention…

[151] https://www.brookings.edu/techstream/gendered-disinformation-is-a-natio…

[152] https://www.unwomen.org/-/media/headquarters/attachments/sections/csw/6…

[153] https://www.mediasupport.org/news/gendered-disinformation-and-what-can-…

[154] Marianna Spring ile röportaj

[155] https://uploads-ssl.webflow.com/6059db55178602abe7e34c9c/60dcf9fa401ea0…

[156] https://uploads-ssl.webflow.com/6059db55178602abe7e34c9c/60dcf9fa401ea0…

[157] https://www.beautiful.ai/player/-MSj9MbXLfaRfSreqNeL/Womens-Disinfo-KW; Marianna Spring ile röportaj

[158] https://carnegieendowment.org/2020/11/30/tackling-online-abuse-and-disi…

[159] Marianna Spring ile röportaj

[160] https://dangerousspeech.org/to-keep-social-media-from-inciting-violence…

[161] https://www.mediasupport.org/news/gendered-disinformation-and-what-can-be-done-to-counter-it/; Mandu Reid ile röportaj

[162] https://www.mediasupport.org/blogpost/digital-misogyny-why-gendered-dis…

[163]https://assets.publishing.service.gov.uk/government/uploads/system/uploads/attachment_data/file/866351/How_to_Guide_on_Gender_and_Strategic_Communication_in_Conflict_and_Stabilisation_Contexts_-_January_2020_-_Stabilisation_Unit.pdf

[164] https://glitchcharity.co.uk/wp-content/uploads/2021/04/Dealing-with-digital-threats-to-democracy-PDF-FINAL-1.pdf

[165] Marianna Spring ile röportaj