Rapor

Olağanlaşan OHAL

KHK'ların yasal mevzuat üzerindeki etkileri

Oağanüstü halin (OHAL) ilan edildiği 20 Temmuz 2016 tarihinden bugüne dek toplam 1194 maddeden oluşan 30 adet OHAL Kanun Hükmünde Kararnamesi (KHK) yayınlandı ve bunlarla mevzuat alanında toplam 1000 maddenin üzerinde yeni düzenleme yapıldı.

Çoğunluğu OHAL’in ilan ediliş nedenleriyle ilişkili olmayan bu düzenlemelerle, milli savunma ve iç güvenlikten yargı ve personel rejimine, ekonomi ve sosyal güvenlikten idari yapıya, eğitim ve sağlığa kadar birçok alanda devlet-toplum ilişkilerini yeniden yapılandırmayı amaçlayan değişikliklere gidildi.

İsmet Akça, Süreyya Algül, Hülya Dinçer, Erhan Keleşoğlu ve Barış Alp Özden’in titizlikle hazırladığı “Olağanlaşan OHAL: KHK’ların Yasal Mevzuat Üzerindeki Etkileri” başlıklı bu raporda, OHAL sürecinde bugüne kadar çıkarılan tüm KHK’lar mercek altına alarak, bunların ülkenin siyasal, toplumsal, iktisadi yapılarına ve ilişkilerine yönelik gerçekleştirmeyi hedeflediği, mikro ve makro düzeylerde son derece ciddi ve köklü değişiklikler ortaya sermeye çalışıldı.

OHAL KHK’ları eliyle Türkiye’nin yönetsel yapısında ve yasal rejimde gerçekleştirilmek istenen yapısal dönüşümün bir tahlilini yapmayı; böylece siyasi iktidarın, olağanüstü rejim usullerini kullanarak siyasi/hukuki/ toplumsal kurumları nasıl yeniden yapılandırdığını anlamaya katkı sunmayı amaçlayan raporu ilginize sunuyoruz. 

Tags
Product details
Date of Publication
Ocak 2017
Licence
All rights reserved
Table of contents

İÇİNDEKİLER

GİRİŞ  7

1. SAVUNMA VE EMNİYET 9

1) Milli Savunma Bakanlığı 9

2) Genelkurmay Başkanlığı 11

3) Yüksek Askeri Şura13

4) Jandarma Genel Komutanlığı 14

a.) Tanım ve Bağlılık 14

b.) Atanma 14

c.) Kuruluş, Teşkilat ve Konuş 14

d.) Görevler ve Sorumluluk Alanı  15

e.) Personel: Kaynakları, Terfiler, Özlük Hakları ve Uygulanacak Mevzuat  15

f.) Denetleme ve Düzenleyici İşlemler  16

g.) Disiplin, Soruşturma, Ceza  16

h.) İkmal Esasları  17

i.) Diğer  17

5) Sahil Güvenlik Komutanlığı  17

a.) Tanım ve Bağlılık  18

b.) Atanma  18

c.) Görev ve Sorumluluk Alanı  18

d.) Personel: Kaynakları, Terfiler, Özlük Hakları ve Uygulanacak Mevzuat  19

e.) Denetleme ve Düzenleyici İşlemler  20

f.) Sicil, Disiplin, Soruşturma ve Ceza  20

g.) İkmal Esasları  21

h.) Diğer  21

6) Askeri Okullar  21

a.) Milli Savunma Üniversitesi  21

b.) Jandarma ve Sahil Güvenlik Akademisi  28

c.) Gülhane Askeri Tıp Akademisi ve Asker Hastanelerinin Devri  29

7) Askeri Personel Rejimi  30

a.) 926 sayılı Türk Silahlı Kuvvetleri Personel Kanunu’nda değişiklikler 30

b.) 1111 sayılı Askerlik Kanunu’nda değişiklikler  34

c.) 211 Sayılı TSK İç Hizmet Kanunu’nda Değişiklikler  35

d.) 2629 sayılı Uçuş, Paraşüt, Denizaltı, Dalgıç ve Kurbağa Adam Hizmetleri

Tazminat Kanunu’nda Değişiklikler  35

e.) 3269 Sayılı Uzman Erbaş Kanunu’nda Değişiklikler  36

f.) TSK ve Bağlı Kurumlar ile JGK ve SGK’da Çalışanların Özlük

Haklarına İlişkin Diğer Düzenlemeler 37

4 OLAĞANLAŞAN OHAL: KHK’LARIN YASAL MEVZUAT ÜZERİNDEKİ ETKİLERİ

8) Askeri Yargı  38

9) Askeri Yasak Bölgeler ile İlgili Düzenleme  41

10) Savunma Sanayii Müsteşarlığı  41

11) Koruculuk  42

12) Diğer  42

13) Emniyet ve İstihbarat Alanına ilişkin Mevzuat Değişiklikleri  46

a.) Telekomünikasyon ve İstihbarat Alanına İlişkin Düzenlemeler  46

b.) Özel Harekat Polisi ile İlgili Değişikler  47

c.) Pasaport ve Ehliyetlere (Seyahat Hakkına) İlişkin Yeni Düzenlemeler 47

d.) Ateşli Silahların Bulundurulması ve Ruhsatına İlişkin Yapılan Değişiklikler  48

e.) 2918 Sayılı Karayolları Trafik Kanunu’nda Değişiklikler  48

f.) İçişleri Bakanlığı Teşkilatında Yapılan Değişiklikler  49

g.) Yabancılar ve Uluslararası Korumaya İlişkin Yapılan Düzenlemeler  49

h.) Özel Güvenlik Hizmetlerine Dair Değişiklikler  50

i.) Mahalle ve Çarşı Bekçiliğinin Yeniden İhyası  51

j.) Disiplin Hükümleri  51

k.) İstihbarat Alanına İlişkin Düzenlemeler  51

l.) Güvenlik Soruşturmalarına İlişkin Değişiklikler  54

m.) Diğer  54

2. YARGI ALANINDAKİ DÜZENLEMELER  56

1.) Müdafiden Yararlanma Hakkı ve Avukatlık Mesleğinin

İcrasına Yönelik Düzenlemeler  56

a.) Müdafisiz Duruşmaya Devam Edilebilmesi  56

b.) Duruşmada Avukatla Temsile Kısıtlama  56

c.) Müdafilik Görevinden Yasaklama  56

d.) Soruşturma Safhasında Müdafiyle Görüşme Hakkına Sınırlama  57

e.) Cezaevinde Avukatla Görüşme Hakkına Sınırlama  57

2.) Soruşturma Tedbirlerine Karar Verme Yetkisine Yönelik Düzenlemeler  58

a.) Savcılara Yakalama Kararı Verme Yetkisi Tanınması  58

b.) El Koyma İşlemine Yönelik Yargısal Denetimin Zayıflatılması  58

c.) Arama ve El koyma Sırasındaki Güvencelerin Kaldırılması  58

d.) Taşınmaz, Banka Hesabı ile Her Türlü Hak ve Alacaklara El Koymanın

Koşullarının Yeniden Düzenlenmesi  59

e.) Kolluğa Belgeleri İnceleme Yetkisi Verilmesi  59

f.) Savcıya Bilgisayar Kayıtlarına El Koyma Yetkisi Tanınması  60

g.) Savcıya İletişimin Tespiti ve Dinlenmesi Kararı Verebilme Yetkisi Tanınması 60

h.) Savcıya Gizli Soruşturmacı Görevlendirme ve Teknik Araçlarla

İzleme Kararı Verme Yetkisi Tanınması  60

3.) Ceza Yargılamasında Silahların Eşitliği ve Doğrudan Doğruyalık

İlkesine Yönelik Düzenlemeler  61

a.) Avukatın Dosya İçeriğini İnceleme ve Örnek Alma Hakkının Kısıtlanması  61

OLAĞANLAŞAN OHAL: KHK’LARIN YASAL MEVZUAT ÜZERİNDEKİ ETKİLERİ 5

b.) Tanık Dinletme Hakkına Sınırlama  61

c.) Tanığı Sorguya Çekme Hakkına Sınırlama  62

d.) Sanığın Duruşmada Hazır Bulunma Hakkına Sınırlama  62

e.) Hükmün Müdafi Yokluğunda Açıklanabilmesi  62

4.) Kişi Hürriyeti ve Güvenliği Hakkına Yönelik Düzenlemeler  63

a.) Gözaltı Süresinin Uzatılması  63

b.) Terörle Bağlantılı Suçlar Bakımından Azami Tutukluluk Süresinin Uzatılması  60

c.) Hukuka Aykırı Gözaltı ve Tutuklama Nedeniyle

Ödenecek Tazminatın Kesinleşmesi Şartı  63

d.) Tutukluluğun Dosya Üzerinden İncelenmesi 63

e.) Tutukluluğun Dosya Üzerinden İncelenmesi  64

f.) Cumhuriyet Savcısına Tahliye Kararlarına Karşı İtiraz Yetkisi Tanınması 64

5. Mahpus Haklarına Yönelik Düzenlemeler  64

a.) Mahpusların Ziyaret ve Haberleşme Hakkına Yönelik Kısıtlamalar 64

b.) Mahpusların Ceza İnfaz Kurumu Dışına Çıkmasının Kısıtlanması 64

c.) Mahpuslara Tek Tip Kıyafet Uygulaması  65

d.) Şartlı Salıverme Sürelerinin Kısaltılması 65

6. Adalete Erişim Hakkı ve Yargısal Güvencelere Yönelik Düzenlemeler 66

a.) OHAL KHK’ları Kapsamındaki İşlemler İçin Yürütmeyi Durdurma Yasağı  66

b.) OHAL KHK’ları Kapsamında Karar Alan, Darbe Teşebbüsü ve Terör Eylemlerinin 

Bastırılmasında Görev Alan Kişilere Sorumsuzluk Getirilmesi  66

c.) OHAL Tedbirlerine Karşı Dava Yolunun Kapatılması  67

d.) Köyleri Boşaltılan Üniversite Öğrencilerine Verilen Karşılıksız Bursla

İlgili YÖK’e Karşı Açılan Davaların Düşürülmesi  68

e.) Ceza Kanunu’nda Düzenlenen Belirli Suçlar ve Terör Suçları Nedeniyle

Zararların Tazmini İçin Açılan Davalarda İvedi Tebligat Usulü ve Yargılama  68

f.) İdari Yargının Görev Alanına Giren Konularda İlamsız Takip Yapılamaması  69

g.) İdare Aleyhine Dava Masrafı ve Vekâlet Ücretine Karar

Verilemeyeceği Durumlara İlişkin Düzenlemeler  69

h.) Memur Disiplin Hukukundaki Soruşturma Sürelerinin Uygulanmaması  69

i) Yargıtay’da Duruşmalı Yargılamaya Kısıtlama  69

7) Adalet Sisteminin ve Yargı Düzeninin İşleyişine İlişkin Düzenlemeler  70

a.) İstinaf İncelemesine Dair Değişiklikler  70

b.) Hâkimler ve Savcıların Soruşturulma ve

Kovuşturulma Usulüne İlişkin Değişiklikler  71

c.) Vali, Kaymakam ve Milletvekillerinin Soruşturulma ve Kovuşturulma

Usulüne İlişkin Değişiklikler  72

d.) Kaldırılan Askeri Yüksek Yargıya İlişkin Düzenlemeler  73

e.) Adalet Bakanlığı Teşkilatına İlişkin Düzenlemeler  73

f.) Yüksek Yargı Alanındaki Düzenlemeler  73

g.) Hakimlik Mesleğine Alımla İlgili Düzenlemeler  75

8.) Yargı Alanındaki Diğer Düzenlemeler  78

6 OLAĞANLAŞAN OHAL: KHK’LARIN YASAL MEVZUAT ÜZERİNDEKİ ETKİLERİ

3. EKONOMİ  78

1.) El Konulan Kuruluşlarla İlgili Tedbir ve Düzenlemeler  78

2.) İflasın Ertelenmesi Talebiyle İlgili Değişiklikler  80

3.) İşsizlik Sigortasına İlişkin Düzenlemeler  80

4.) Varlık Fonuna İlişkin Düzenlemeler  81

5.) Kamu İhale Kanunu Kapsamında Değişiklikler  81

6.) Banka ve Finans Kurumlarının Faaliyetlerini İlgilendiren Düzenlemeler  82

7.) İnşaata Destek  83

8.) Vergi Kanunlarında Değişiklikler  84

9.) Diğer Değişiklikler  84

4. EĞİTİM  86

1.) Yüksek Öğretim Alanında Yapılan Düzenlemeler  86

2.) Milli Eğitim  87

3.) Özel Eğitim Kurumları  87

4.) Türkiye Maarif Vakfı  88

5.) Öğrenim Yurtları  88

5. SOSYAL GÜVENLİK  89

1.) Sosyal Güvenlik ve Sosyal Haklar  89

2.) Sağlık  90

3.) Sendikal Haklar  91

6. İDARİ YAPI  92

1.) Merkez ve Taşra idaresi ile ilgi Düzenlemeler  92

2.) Yerel Yönetimler  92

7. KAMU PERSONEL REJİMİ  94

8. BASIN ALANINDAKİ DÜZENLEME VE KISITLAMALAR  96

8. DİYANET İŞLERİ BAŞKANLIĞI  98

SONUÇ   99

KONU BAŞLIĞI KHK NO ve MADDELER İLGİLİ YASAL MEVZUAT TABLOSU  105