2014 yılında başlayan ‘’Kadın Cinayetleri Önlenebilir’’ kampanyasının; Kadın Cinayetleri Eylem Araştırması, Kadın Cinayetlerine Karşı Acil Eylem Konferansı, Kadın Cinayetleri Haberleştirme Kılavuzu ve Kadın Cinayetleri Acil Eylem Planı’nı içeren kitabı yayınlandı.
2014-2015 yılları arasında Ankara, Adana, İzmir, Trabzon, Van, Diyarbakır ve İstanbul’da yapılan Kadın Cinayetleri Eylem Araştırması yapılmış, 27-28 Kasım 2015’te Kadın Cinayetlerine Karşı Acil Eylem Konferansı’nda araştırma sonuçları yanında kadın cinayetleriyle mücadele deneyimleri paylaşılmış ve Kadın Cinayetleri Acil Eylem Planı hazırlanmıştı. Avrupa Birliği ve Heinrich Böll Stiftung Derneği’nin desteğiyle yürütülen Kadın Cinayetleri Önlenebilir Kampanyası Filmmor Kadın Kooperatifi tarafından Van Kadın Derneği, Ceren Kadın Derneği, İzmir Bağımsız Kadın İnisiyatifi, İzmir Kadın Dayanışma Derneği, Kadın Dayanışma Vakfı, KAMER Vakfı, Karadeniz Kadın Dayanışma Derneği, Türkiye Kadın Dernekleri Federasyonu ile birlikte yürütülmüş; eylem araştırma, kılavuz ve eylem planı ile herkes kadın cinayetlerine karşı harekete geçmeye çağrılmıştı.
Kadın katillerinin, cezalarını azaltmak için kimi zaman kendilerini tutuklayan kolluk güçlerinden fikir aldıklarını; kimi zaman da cinayetleri haberleştirirken meşrulaştıran medyadan esinlendiklerini; anlık öfkeyle öldürmekten çok incelikle hesaplayarak kadınları adeta “infaz” ettiklerini gösteren araştırma Kadın Cinayetleri Haberleştirme Kılavuzu ihtiyacını da ortaya çıkarmıştı. Kadın gazetecilerin de katıldığı Medya Çalışma Grubu’yla birlikte hazırlanan kılavuz medya çalışanlarının ve kamuoyu ile paylaşılmıştı.
2 yıldır sürdürülen Kadın Cinayetleri Önlenebilir kampanyasının tüm içeriğinin bir arada paylaşıldığı kitap şimdi sizlerle. Şimdi sıra sizde, herkeste, hepimizde.
Her Koldan Mücadele Edilirse; Herkes Üstüne Düşeni Yaparsa Kadın Cinayetleri Önlenebilir!
#KadınCinayetleriÖnlenebilir
Kadın Cinayetleri Önlenebilir kitabından:
• Kadın Cinayetleri Eylem Araştırması’ndan:
Kadın cinayetlerinin temelinde kadın-erkek eşitliğinin reddi ve cinsiyetçilik var. Kadın cinayetleri birçok kurum ve kesimin açık veya örtük onayıyla işlenen ideolojik, örgütlü, sistematik ve politik cinayetler. Kadınlar, üzerlerinde mutlak tasarrufları olduğunu varsayan en yakınlarındaki erkekler tarafından, bu baskıya karşı koyduğu, erkek egemenliğine itaat etmediği için öldürülüyor!
• Kadın Cinayetlerinin “Bahanesi”: Ayrılma, Reddedilme!
Her iki katilden/cinayetten birinin “bahanesi” ayrılma, reddedilme, kıskançlık. Kadınların boşanma, ayrılma, reddetme ve özgür seçim hakları yok, tanınmıyor! Sadece “aile içinde” de değil aile dışında, yasalarda mecliste, her yerde...
2009-2013 yılları arasında 949 kadından %56’sı “ayrılma, reddedilme, kıskançlık” bahanesiyle öldürülmüş!
• Katiller Hanemizde!
Kadınların %95’i, neredeyse tamamı kocası-nişanlısı-sevgilisi, eski kocası-nişanlısı-sevgilisi, babası, oğlu ve diğer erkek akrabaları, yani en yakınındaki erkekler tarafından öldürülmüş. Her iki kadından birinin katili: Koca!
2009-2013 yılları arasında 949 kadından %75’i koca-partner ya da eski koca-eski partner tarafından öldürülmüş!
• Cinayetler göz göre göre geliyor!
Kadın cinayetlerinde öldürülen kadınların tamamına yakını cinayet öncesinde şiddet görüyor. Çoğu zaman çevre ve kolluk güçleri bu durumdan haberdar ama kadınlar yeterince ciddiye alınmıyor. Katiller cinayet sürecinde kadınları kendilerine destek olacak çevrelerden koparıyor, yalnızlaştırıyor.
2009-2013 yılları arasında 949 kadından %28’i kamuya açık alanda öldürülmüş!
• Medya Cinayetleri Meşrulaştırıyor!
- Kadın cinayetlerinin %60’ı 3. sayfa’da, “3. Sayfa Haberi” olarak yer alıyor, “adli olay” olarak haberleştiriliyor.
- Haberler yeterince görünür değil ve genellikle cinayet / olay odaklı; adliye tutanakları ve faillerin / katillerin ifadelerine dayandırılıyor.
- Haberler kadın cinayetlerini sıradanlaştıran hatta meşrulaştıran ifadeler içeriyor.
Kadın Cinayetlerini Haberleştirme Kılavuzu’ndan:
Cinayetin adını koyun, klişelerden kaçının, melodram-magazin dili kullanmayın.. Faili aklamaya, cinayetin nedenini failin ifadesinde ya da kadının hayatında aramayın, cinayeti kadınların hayatıyla meşrulaştırmayın.
Kadın Cinayetleri Acil Eylem Planı’ndan:
• Kadın cinayetlerini önlemenin ilk koşulu, temelinde yatan cinsiyetçilikle mücadele etme kararlılığına sahip bir siyasal iradenin varlığıdır!
• Bu irade ile oluşturulacak eylem planı çerçevesinde,
• Gereken mekanizmalar kurularak,
• Yeterli kaynak ayrılarak,
• Etkin bir uygulama ile kadın cinayetleri önlenebilir!
Kadın Cinayetleri Acil Eylem Planı’nın uygulanması için:
• TBMM bünyesinde kadın milletvekillerinden oluşan TBMM Kadın Cinayetlerini Önleme Komisyonu kurulmalıdır.
• ‘Kadınların Söz ve Karar Hakkı’nın her düzeyde tanınması ve geliştirilmesi, tüm karar mekanizmalarına eşit katılım ve eşit temsilin sağlanması hedefinin ilk adımı olarak Kadın ve Eşitlik Bakanlığı kurulmalıdır.
Politika Önerileri:
• Kadın-erkek eşitliğini her alanda hayata geçirecek cinsiyetçilik karşıtı politikalar
• “Aileyi koruma-güçlendirme” odaklı politikalarının yerine kadınları güçlendirme ve eşitlik odaklı politikalar; “aile içi” şiddet-çatışma durumunda “barıştırıcı” değil kadınlar lehine rol almasını sağlayacak politikalar
• Kadınların siyasal yaşama, tüm karar mekanizmalarına ve istihdama eşit katılımı-eşit temsilini sağlayacak politikalar
Uygulama Önerileri:
• Kadın cinayetleri tanımının ve uygulanabilecek indirimlerin tanım ve koşullarının düzenlenmesi
• Kadın cinayetleriyle ilgili tüm kurum ve süreçlerde (yargı, emniyet, vb.) topyekun uzmanlaşma ve kadın görevlilerden oluşan, 7/24 çalışan özel birimler kurulması
• Tüm kamu kurum-kuruluşlarına, merkezi yerel idare birimlerine ve apartmanlara “kadınlara yönelik şiddete karşı uyarılar ve başvuru” bilgilerinin olduğu zorunlu tabelalar asılması
• Örgün eğitimin her aşamasında ve üniversitelerde zorunlu toplumsal cinsiyet eşitliği derslerinin müfredata alınması
• Muhtarlıklara kadınlara yönelik şiddet ve kadın cinayetlerini önlemede yetki ve kaynak sağlanması
• Maktul yakınları lehine tazminat mekanizmalarının (çocuklara burs, aylık gelir, vb.) hayata geçirilmesi; koca veya eski koca tarafından öldürülen kadınların çocuklarına baba soy ismi yerine annenin soy isminin verilmesi
• Kadınlara yönelik şiddet ve kadın cinayetlerini önleme sorumluluğunu üstlenerek Kadın Cinayetlerini Önleme Eylem Planı’nı izlemek, denetlemek ve müdahil olmak üzere İzleme Grupları gibi mekanizmaların oluşturulması...
Daha ayrıntılı bilgi edinmek ve kitaba ulaşmak için; www.filmmor.org